نجوم وفضا

تلسکوپ فضایی هابل (HST) از بسیاری جهات توانمندترین تلسکوپ اپتیکی (نوری) است که تاکنون ساخته شده است

این تلسکوپ بزرگترین تلسکوپ جهان نیست، آینه اصلی آن با قطر 2.4 متر در مقایسه با تلسکوپ کک در هاوایی که 10 متر قطر دارد کوچکتر است. ولی این تلسکوپ که در مداری به فاصله 500 کیلومتری سطح زمین قرار دارد، از اثرات مختل کننده جو زمین به دور است.

این امر امکان می‌دهد تا جزئیات دقیقتری نسبت به تلسکوپ های مستقر در زمین دیده شوند و نیز طول موج‌هایی مثل فرابنفش که به سطح زمین نمی‌رسند قابل مشاهده باشند.

ادامه مطلب...

ستاره‌شناسان دیگر در پروژه پژوهش آسمان کاتالینا در آریزونا در هشت دسامبر 2012 تصاویری از این دنباله‌دار را در فهرست خود شناسایی کرده بودند که اطلاعات بیشتری را در مورد حرکات این جسم ارائه می‌کرد.

این مشاهدات به ستاره‌شناسان اجازه داده تا مسیر احتمالی این دنباله‌دار را در اطراف خورشید دنبال کنند. مسیر محاسبه شده نشان داده که C/2013 A1 در 19 اکتبر 2014 به مریخ خواهد رسید.

این امر ضرورتا به معنی بروز یک برخورد نیست. بهترین برآوردها در حال حاضر بر این مبناست که این دنباله‌دار در فاصله ایمن 900 هزار کیلومتری از سطح مریخ عبور خواهد کرد.

در مقایسه، سیارک 2012 DA14 که اخیرا از کنار زمین عبور کرد، از فاصله نزدیک‌تری برخوردار بود اما با اطلاعات کمی که در دست است، این محاسبات از دقت زیادی برخوردار نیستند. امکان دارد که این دنباله‌دار با فاصله 36 میلیون کیلومتری از کنار مریخ عبور کرده یا بالعکس به طور مستقیم با آن برخورد کند.

به گفته ستاره‌شناسان، عبور این سنگ آسمانی از کنار مریخ با تلسکوپ‌های کوچک از زمین قابل مشاهده خواهد بود. همچنین از منظر مریخ نیز این عبور می‌تواند به جذابیت عبور "ابردنباله‌دار آیسون" از زمین باشد که امسال قابل مشاهده خواهد بود.

با فرض اینکه مدار C/2013 A1 به اندازه کافی به مریخ نزدیک باشد، این دنباله‌دار توسط کاوشگرهای حاضر در سطح سیاره مریخ یا ماهواره‌های مداری آن قابل مشاهده خواهد بود.

ناسا از تغییر وضعیت مریخ نورد کنجکاوی از «حالت ایمن» به حالت فعال پس از بروز نقص در عملکرد یکی از رایانه‌های این ربات خبر داد.

به گزارش  ایسنا، مریخ نورد کنجکاوی دارای یک جفت رایانه اصلی A-side و B-side برای پشتیبانی از داده‌هاست و هرکدام از رایانه‌ها نیز دارای زیرسیستم‌های اضافی مرتبط هستند.

همزمان با بروز نخستین ایراد اساسی در کنجکاوی و نقص عملکرد رایانه A-side ، ناسا با انجام یک اقدام احتیاطی حافظه مریخ نورد را به رایانه جایگزین B-side‌ منتقل کرد که در این وضعیت عملا ربات در حالت ایمن (safe mode)‌ با حداقل فعالیت قرار گرفت.

بر اساس اعلام آزمایشگاه پیشرانه جت (JPL)‌ ناسا، مریخ نورد کنجکاوی اواخر روز شنبه دوم مارس (12 اسفند) از حالت ایمن خارج شده و از روز یکشنبه با کمک آنتن بسیار قوی، کار ارسال داده ها را آغاز کرد.

«ریچارد کوک»از محققان ناسا تأکید کرد: روند بهبود مریخ نورد پس از یک دوره نقاهت بسیار مناسب است و در حال ارزیابی وضعیت رایانه A-side‌ و بازیابی آن بعنوان نسخه پشتیبان سیستم هستیم.

«کوک» خاطر نشان می کند: نیاز به انجام یک سری از مراحل در رایانه B-side‌ داریم که شامل ارسال اطلاعات در خصوص وضعیت مریخ نورد، وضعیت بازو و موقعیت دکل است؛ اما پیش بینی می کنیم که عملکرد کامل مریخ نورد از هفته آینده سر گرفته شود.

مهر، این تلسکوپ به بزرگی یک استادیوم فوتبال است و بزرگ ترین چشم به آسمان برای یافتن پاسخی برای سئوالات بی جواب در مورد کائنات خواهد بود.

این تلسکوپ در شیلی در حال ساخت است و در سال 2023 عملیاتی می شود. محل ساخت این تلسکوپ، منطقه سه هزار متری در ارتفاعات کوهستان "سرو آرمازونز" در بخش مرکزی بیابان "آتاساما" در شیلی است.

"تلسکوپ بسیار بزرگ اروپایی" (EELT ) پیشرفته ترین تلسکوپ جهان خواهد شد.

ادامه مطلب...

این سیارک با فاصله 396 هزار کیلومتری از زمین عبور کرد. درحالی که فاصله میان ماه و زمین بین 263 هزار و 104 تا 406 هزار و 696 کیلومتر متغیر است.

گفته می شود که سیارک 2013 EC هم اندازه شهاب سنگی بوده که روز 15 فوریه در روسیه منفجر شد. ابعاد این سیارک حدود 10 تا 17 متر در عرض است.

ادامه مطلب...

مهر، مهندسان مریخ نورد کنجکاوی ناسا مجبور شدند که کار این مریخ نورد را به منظور ترمیم رایانه‌ای که دچار نقص فنی شده، متوقف کنند.

این تیم اظهار داشته است که برای حفاظت از این مریخ نورد، آن را در حالت امن قرار داده اند. این حالت برای فضاپیماها به معنای خاموشی تمام سیستمهای غیر ضروری و کارکردن سیستمهای ضروری است.

آخرین تصویری که کنجکاوی پیش از نقص فنی بزرگ، از خود ارسال کرده است

براساس اعلام ناسا، قرار است این تیم کنجکاوی را ظرف چند روز آینده از حالت امن خارج کرده و به وضعیت اجرایی منتقل کنند مشکل یابی شرایطی که برعملکرد آن تأثیرگذاشته مشخص شود.

این شرایط به یک نقص در حافظه فلش مربط می شود به یک رایانه دیگر که اکنون غیر فعال شده مرتبط می شود.

ریچارد کوک مدیر پروژه آزمایشگاه علمی در آزمایشگاه رانش جت ناسا اظهار داشت: ما رایانه ها را تعویض کردیم تا به یک حالت استاندارد برسیم و در نهایت بتوانیم مسیر تعمیر کنجکاوی را در پیش بیگیریم.

کنجکاوی دربرگیرنده رایانه های اصلی برای پشتیبانی در صورت ایجاد نقص است، هرکدام از رایانه ها طرف A یا طرف B همچنین دارای زیر سیستمهایی هستند که متصل به رایانه اصلی است.

کنجکاوی اکنون چون هنگامی که از زمین به مریخ می رفت، از طرف B کار می کند. از پیش از فرود خود در تاریخ آگوست 2012 تا روز چهارشنبه 9 اسفند ماه که دچار نقص فنی شود با طرف A کار می کرد.

رئیس مأموریت تشخیص شرایط غیر عادی از مهندسان آزمایشگاه رانش جت اظهار داشت: درحالی که ما عملکرد کنجکاوی را از طرف B از سر می گیریم برای تشخیص بهترین روش ترمیم طرف A به عنوان پشتیبانی مهم از بقای کنجکاوی در مریخ نهایت تلاش خود را انجام خواهیم داد.

این فضاپیما با تیم کنترل کننده روز زمین در ارتباط بود اما هیچ اطلاعات ثبت شده ای ارسال نکرده است. اطلاعات کنونی نشان می دهد که رایانه ای که دچار مشکل شده پس از حالت خواب روزانه روشن نشده است.

درحال حاضر تمام تحقیقات علمی توسط کنجکاوی معلق مانده است و مهندسان ناسا اعتقاد دارند که ظرف چندین روز آینده وضعیت به همین منوال ادامه خواهد یافت.

هفته گذشته ابزارهای آزمایشگاهی کنجکاوی قسمتی از نخستین نمونه پودر سنگی مریخ را بررسی کرده بود.

نخستین توریست فضایی طرح جاه طلبانه‌ای برای فرستادن یک زوج فضانورد به سیاره سرخ در پنج سال آینده ارائه کرده است.

ایسنا، «دنیس تیتو» مهندس سابق ناسا در سال 2001 میلادی با پرداخت 20 میلیون دلار به روسیه، عنوان نخستین فضانورد خصوصی جهان را به خود اختصاص داد و اکنون در حال سرمایه گذاری در پروژه ارسال فضانورد به مریخ است.

در پروژه خصوصی Inspiration Mars (الهام مریخ) یک زوج فضانورد سفری 501 روزه به سیاره سرخ را در یک کپسول نیمه تنگ 182 متر مربعی سپری خواهند کرد.

برنامه این سفر با هزینه یک میلیارد دلاری برای ژانویه 2018 برنامه ریزی شده است و در طول این سفر رفت و برگشت 16 ماهه، فضانوردان تا مسافت 160 کیلومتری سیاره سرخ سفر خواهند کرد.

ناسا در این پروژه مشارکت نداشته و این سفر با موشک سنگین فالکون که توسط شرکت خصوصی اسپیس ایکس با بودجه 128 میلیون دلاری در حال ساخت است، انجام می شود.

«کریستینا را» سخنگوی شرکت اسپیس ایکس نیز تأکید می کند: این شرکت ارتباط مستقیمی با مأموریت «الهام مریخ» ندارد، با این حال آمادگی ارائه خدمات فضایی به موسسات و مراکز مختلف را دارد.

ژانویه 2018 آخرین زمان در دوره 15 ساله ای محسوب می شود که مریخ در نزدیک ترین فاصله با زمین قرار می گیرد و در صورت لغو برنامه، مأموریت تا سال 2031 قابل انجام نخواهد بود.

این سفر «بازگشت آزاد» نامیده می شود؛ بدین معنا که فضانوردان در اطراف مریخ گردش کرده و با استفاده از گرانش سیاره سرخ در مسیر بازگشت قرار می‌گیرند، اما هیچ برنامه پشتیبانی برای نجات فضانوردان در فاصله 120 میلیون کیلومتری از زمین در نظر گرفته نشده است.

«تابر مک کالوم» مدیر فنی مأموریت «الهام مریخ» به همراه همسرش «جین پویتنر» از کاندیدهای بالقوه انجام این سفر محسوب می شوند؛ وی خاطر نشان می‌کند: در حال طراحی کپسول و ایمن سازی حداکثری انجام این سفر هستیم، اما خطرات انجام این مأموریت غیرقابل انکار است.

ذرات باردار جریان های خورشیدی، پرتوهای کیهانی یا حتی ستارگان دوردست، اصلی ترین خطری است که خدمه این مأموریت را تهدید می کند.

در مأموریت Mars500‌ که در سال 2011 میلادی انجام شد، شش فضانورد از کشورهای روسیه، فرانسه، کلمبیا و چین در برنامه 520 روزه شبیه سازی پرواز به مریخ و تحمل شرایط ایزوله حضور پیدا کردند.

اخترشناسان استرالیایی به تازگی موفق به شناسایی دنباله‌داری شده‌اند که در حال حرکت به سمت مریخ بوده و در اکتبر 2014 از نزدیک ترین فاصله با این سیاره عبور می‌کند.

ایسنا، «رابرت مک نایت» از محققان رصدخانه سیدینگ اسپرینگ (Siding Spring) سوم ژانویه 2013 موفق به شناسایی دنباله دار موسوم به C/2013‌ شد.

داده‌های تکمیلی از حرکات دنباله دار که توسط مرکز نقشه برداری آسمان کاتالینا (Catalina Sky Survey) تهیه شده است، اجازه رهگیری مدار دنباله دار در اطراف خورشید را فراهم می‌کند.

محاسبه مسیر حرکتی C/2013 نشان می‌دهد که این دنباله دار در تاریخ 19 اکتبر 2014 از مدار نزدیک مریخ گذر می‌کند.

در نزدیک‌ترین موقعیت، این دنباله دار از فاصله ایمن 901 هزار کیلومتری سیاره سرخ عبور می کند که این فاصله بسیار دورتر از گذر سیارک 2012DA14 از کنار زمین است.

گذر دنباله‌دار از فاصله نزدیک با سیاره سرخ توسط دو مریخ نورد فرصت و کنجکاوی و چندین ماهواره در مدار این سیاره قابل رصد است.

«الکس گیبز» از محققان مرکز نقشه‌برداری آسمان کاتالینا تأکید می‌کند: در طول چند ماه آینده تصاویر رصدی دقیق تری از وضعیت مداری دنباله دار بدست می آید که می تواند مشخص کند کدام کاوشگرها قادر به مشاهده این گذر هستند.

یک تیم بین‌المللی از ستاره‌شناسان در شیلی توانسته‌اند به اولین مشاهدات از یک سیاره در حال شکل گیری که هنوز در صفحه غلیظی از گاز و غبار قرار داشته، دست یابند.

ایسنا، محققان با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوب اروپا به بررسی صفحه‌ای از گاز و غبار اطراف ستاره جوان HD 100546 پرداخته اند که در فاصله 335 سال نوری از زمین قرار دارد.

بر اساس گزارش منتشر شده از مقر رصدخانه جنوبی اروپا در آلمان، جسم کشف شده که بنظر یک سیاره در حال شکل‌گیری است، هنوز در صفحه‌ای از مواد اطراف ستاره جوان قرار دارد.

به گفته دانشمنندان، این سیاره کاندید، احتمالا یک سیاره گازی غول‌پیکر مانند مشتری است.

تاکنون شکل‌گیری سیاره بیشتر توسط شبیه‌سازیهای رایانه‌ای قابل مشاهده بوده و در صورت حقیقت داشتن این کشف، این اولین بار خواهد بود که دانشمندان خواهند توانست فرآیند شکل‌گیری سیاره و تعامل آن با محیط پس از شکل‌گیری را بطور تجربی در یک مرحله بسیار ابتدایی بررسی کنند.

این سیاره کاندید به شکل یک حباب کمرنگ در صفحه اطراف ستاره میزبانش توسط اپتیکهای تلسکوپ بسیار بزرگ شناسایی و با شیوه‌های برررسی داده تائید شد.