نجوم وفضا

اعلام سیارات جدید، بر اساس یافته‌های فضاپیمای کپلر ناسا بوده که از سال 2009 در حال گردش در مدار زمین است.

ماموریت کپلر تا کنون 2326 سیاره بالقوه را در 16 ماه اول عملیاتی خود شناسایی کرده که 28 گونه به عنوان سیاره قطعی اعلام شده‌اند.

چندی پیش نیز تیم علمی رصدخانه کپلر از کشف سیاره کپلر 22b به عنوان اولین سیاره شبیه به زمین با امکان وجود حیات در آن خبر دادند. این سیاره دور که در فاصله 600 سال نوری از زمین قرار گرفته، در منطقه قابل سکونت به دور ستاره خود چرخیده که احتمال وجود آب مایع و احتمالا حیات را در آن بالا می‌برد.

دانشمندان کپلر و دیگر پژوهش‌های سیاره‌ای زمینی و فضایی تا کنون توانسته‌اند تعداد کلی بیش از 700 سیاره بیگانه تایید‌شده را کشف کنند. این محققان هنوز به دنبال کشف یک سیاره شبیه زمین با اندازه و دمای مناسب برای حیات هستند.

ماموریت فضاپیمای کپلر تا حداقل نوامبر 2012 ادامه داشته، درحالی که تیم علمی آن امیدوارند این مدت تا 2016 تمدید شود.

در سال 2008 تیمی از محققان به ارائه شواهدی پرداختند که طبق آن تمام کهکشانها در جهان مرئی در یک مسیر حرکت می‌کنند و این حرکت اسرارآمیز را «جریان تاریکی» نامیدند.

این درحالیست که طبق الگوهای جهان شناختی، جهان در همه‌جا کم و بیش به یک شکل بوده و کهکشانها که با گرانش همسایگان خود کشیده می شوند، نسبتا تصادفی حرکت می‌کنند. بنظر می‌رسد که انتخاب یک جهت ترجیحی در سرعت ماده این فرضیه را به چالش می‌کشد.

نتایج اولیه جریان تاریکی بر اساس تحلیل فوتونهای زمینه ریزموج کیهانی یا همان تابش باقیمانده از انفجار بزرگ در سراسر جهان بوده است. این فوتونها در زمان عبور از میان کهکشانها از خود ذرات و غبار پراکنده کرده که آنها را کمی تغییر می‌دهند.

محققان با بررسی تغییرات در فوتونها می‌توانند اطلاعات لازم در مورد سرعت و مسیر حرکت جهان را استخراج کنند. کار اولیه جریان تاریکی به بررسی این نور پرداخته و به این نتیجه رسید که کهکشانهای جهان مرئی در یک جهت و با سرعت دو تا 3.5 میلیون کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند.

این محققان برای اندازه‌گیری حرکت کهکشانها از یک پایگاه داده دیگر، ابرنواختر نوع 1A استفاده کردند. از آنجایی که تمام گونه‌های ابرنواختر نوع 1A انفجار مشابهی را تجربه کرده‌اند، ستاره‌شناسان می‌توانند از نور آنها برای اندازه‌گیری دقیق مسافت و سرعت کهکشانی که در آن منفجر شده‌اند، استفاده کنند.

اگرچه نتیجه این محققان در مورد مسیر یکسان حرکت کهکشانها با پژوهش جریان تاریکی، مشابه بوده،‌ اما سرعتها بسیار پائین‌تر و در حدود 900 هزار کیلومتر در ساعت است. علاوه بر آن، این جنبش جمعی تنها در مسافتهای نزدیک و نه در کل جهان مرئی دیده می‌شود. از این رو، نتایج جدید با الگوهای جهان شناختی متناقض نیست.

کاوشگر کنجکاوی کار خود را با استفاده از ابزار آشکارساز سنجش پرتو (RAD) آغاز کرده که به نظارت بر ذرات پرانرژی خورشید، ابرنواخترها و دیگر منابع می‌پردازد.

چنین پرتویی بطور بالقوه برای انسان خطرناک بوده، از این رو نتایج بدست آمده توسط این کاوشگر می‌تواند به دانشمندان در برنامه‌ریزی برای ماموریتهای آینده انسانی به سیاره مریخ کمک کند.

کاوشگر کنجکاوی که محور اصلی ماموریت 2.5 میلیارد دلاری آزمایشگاه علمی مریخ بوده، در روز 26 نوامبر (پنج آذر) به مقصد دهانه گیل سیاره مریخ به فضا پرتاب شد.

هدف اصلی این مریخ‌نورد یک تنی، بررسی امکان وجود حیات میکروبی کنونی یا پیشین در این دهانه است که از ماه اگوست سال 2012 و به محض ورود کنجکاوی به مریخ آغاز خواهد شد. پیشتر 10 ابزار مختلف کنجکاوی برای کمک به پاسخ این سوال ساخته شده‌اند.

اگرچه ابزار RAD همچنین به ارزیابی امکان سکونت در مریخ خواهد پرداخت، اما هدف ویژه طراحی این دستگاه برای آماده‌سازی برای کاوش انسانی آینده بر روی مریخ است. ارزیابی‌های این دستگاه به دانشمندان در محاسبه میزان پرتویی که فضانوردان در سطح این سیاره با آن مواجه می‌شوند، کمک خواهد کرد.

از آنجایی که مسافران آینده مریخ در طول مسیر نیز ممکن ات در معرض پرتوها قرار بگیرند، از این رو دانشمندان ابزار RAD را در فضای عمیق روشن کرده‌اند.

این مشاهدات نشانگر شروع کار علمی مریخ‌نورد کنجکاوی بوده که در تابستان سال آینده بخش اصلی آن آغاز خواهد شد.

این نخستین بار خواهد بود که نزدیک شدن چنین ابری به یک سیاه چاله کلان جرم مشاهده می‌شود.

سیاه چاله کهکشان راه شیری تنها سیاه چاله‌ای است که فاصله‌ای مناسب با زمین دارد تا با مشاهده آن ستاره‌شناسان به مطالعه جزئیات بیشتر در این خصوص بپردازند.

این‌که چگونه یک سیاه چاله با بلعیدن گازها، گرد وغبار و ستاره‌ها روشن‌تر می‌شود، تنها در سطح تئوریک قابل توضیح بود و حال ستاره‌شناسان موفق به مشاهده عینی آن خواهند بود.

«الیوت کاترت»، اخترشناس در برکلی می‌گوید: وقتی که سیاه چاله‌ها را در مرکز کهکشان‌ها مشاهده می‌کنیم، برای لحظه‌ای روشن شده و سپس رنگ می‌بازند، اما نمی‌دانیم که این حالت به چه علتی است.

وی ادامه می‌افزاید: فرصتی ارزشمند در انتظار است تا مشاهده‌ای بی نظیر از این روند داشته باشیم، روندی که در آن گاز درون سیاه چاله سقوط می‌کند، گرما را افزایش می‌دهد و نور را متساعد می‌کند.

دنباله‌دار لاوجوی (Lovejoy) در شیرجه خود به درون جو داغ خورشید، آن را دور زده و سالم از آن خارج شده بود.

به گفته دانشمندان، این دنباله‌دار که شیرجه قهرمانانه آن از سوی پنج فضاپیمای رصدخانه دینامیک خورشیدی، کاوشگرهای استریو، ریزماهواره پروبا2 اروپا و رصدخانه خورشیدی و هلیوسفری ناسا و اسا رصد شده، از هسته یخی بسیار بزرگی برخوردار بوده که توانسته نزدیکی یک ساعته در برابر تاج خورشیدی چندین میلیون درجه‌ای را تاب بیاورد.

ادامه مطلب...

پس از آغاز به کار تلسکوپ فضایی کپلر، تعداد سیارات فراخورشیدی شناخته‌شده افزایش چشمگیری داشته، اما در این میان، وفور سیاراتی با اندازه متوسط به چالشی برای مدل‌های شکل‌گیری سیارات تبدیل شده است

ادامه مطلب...

نشریه نشنال جئوگرافی به رسم هر سال در ماه های پایانی سال، تصاویر برتر خود را در زمینه های نجوم، محیط زیست، ابداعات و اکتشافات منتشر می کند. در ادامه برترین تصاویر نجومی سال 2011 را به روایت نشنال جئوگرافی مشاهده می کنید:

شاتل فضایی اندیور

منظره ای از مخزن بار خالی شاتل اندیور بر فراز روشنی های شهرهای زمین، این تصویر طی آخرین ماموریت شاتل اندیور به ایستگاه فضایی بین المللی به ثبت رسیده است


ماهی مرکب ماداگاسکار

ادامه مطلب...

تیمی از پژوهشگران دانشگاه ملی استرالیا با مقایسه مدلهای فشار و درجه هوا بر روی زمین و مریخ، درصدد فهم این مسأله بودند که چه میزان از سطح سیاره مریخ به زمین شبیه بوده و قابل سکونت برای ارگانیزم‌های زمینی است.

«چارلی لاین ویور»، اختر زیست‌شناس فعال در این زمینه گفت: تمامی اطلاعات را جمع‌آوری کرده‌ایم تا به این سئوال پاسخ دهیم که آیا مریخ قابل سکونت است؟ در جواب باید بگوییم که بخشی از سیاره قابل تطابق با زندگی زمینی است.

«لاین ویور» می‌گوید: تنها سه درصد از سطح سیاره مریخ که بخش عظیمی از آن زیر لایه سطحی قرار دارد، برای ارگانیزم‌های زمینی قابل سکونت است.

زیر لایه سطحی مریخ، فشار بالاتر است و آب می‌تواند به شکل مایع باقی بماند و در این منطقه دما به اندازه‌ای گرم خواهد بود تا باکتری‌ها و دیگر میکرو ارگانیزم‌ها به زندگی خود ادامه دهند، زیرا در این عمق گرمای هسته مریخ باعث می‌شود درجه حرارت بالا برود.

«پل آلن» که از علاقه زیادی به فضا برخوردار بوده، امیدوار است بتواند موشکهای بدون سرنشین را از روی یک هواپیمای بزرگ ناقل پرتاب کرده تا بدین وسیله ماهواره‌های دولتی و تجاری را به فضا ارسال کرده و در نهایت انسان را دوباره به فضا بازگرداند.

این طرح چندی پس از پایان کار برنامه 30 ساله شاتل ناسا پیشنهاد شده که مسیر را برای حضور سرمایه‌گذاری تجاری در تامین خودروهای فضایی باز کرده است.

موشک مورد نظر «آلن» قرار است از روی بزرگترین هواپیمای باربری جهان که از شش موتور جامبو جت برخوردار بوده،‌ پرتاب شود. طرح ساخت این هواپیما اکنون در دست شرکت Scaled Composites که یکی از واحدهای شرکت نورثروپ گرومان است، قرار دارد.

ادامه مطلب...

فضاپیمای مسنجر ناسا که چند وقتی است به دور عطارد، کوچک‌ترین سیاره خاکی می‌گردد، در یکی از تازه‌ترین تصاویر ارسالی خود، حفره‌ای با برآمدگی‌های عجیب را در کالوریس‌بیسین به تصویر کشیده است.

این حفره که به گزارش ناسا یکی از بزرگ‌ترین حفره‌های برخوردی در منظومه شمسی است، برخلاف اغلب حفره‌های برخوردی که در مرکز آن‌ها یک برآمدگی نسبتا (ناشی از بازتاب موج ضربه‌ای برخورد از دیواره‌ها) وجود دارد، در این‌جا چندین برآمدگی دیده می‌شود.

ادامه مطلب...