نجوم وفضا

اخترشناسان تصور می‌کردند که کهکشان‌های بیضوی از برخورد دو کهکشان مارپیچی کوچک‌تر شکل می گیرند. اما شواهد جدید نشان می دهد که این غول‌های عظیم زندگی خود را همانند دانه‌های کوچک برف آغاز می‌کنند.

شاید کهکشان‌های بیضوی غول‌های عالم به شمار بروند، اما حتی این غول‌های عظیم زندگی خود را همانند دانه‌های کوچک برف آغاز می‌کنند.

به گزارش نیوساینتیست،

برای مدت‌ها تصور می‌شد که این کهکشان‌های پرجرم زمانی شکل می‌گیرند که دو کهکشان مارپیچی کوچک‌تر با یکدیگر برخورد کنند. اما بر اساس یک تئوری جایگزین، یک توده گاز با فرو ریختن به درون خود، هسته‌ای چگال از ستارگان را شکل می‌دهد. سپس این هسته در طول زمان با جذب کردن کهکشان‌های کوچک‌تر، رشد کرده و بزرگ می‌شود. این روش مشابه همان روشی است که بلورهای یخ هنگام سقوط به سمت زمین، با جمع شدن در اطراف یک دانه غبار دانه‌های برف را شکل می‌دهند.

اکنون اخترشناسان به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد کهکشان بیضوی NGC 1407 به همین روش شکل گرفته است. دانکن فوربس و همکارانش از دانشگاه سوین‌بورن استرالیا، از رنگ خوشه‌های ستاره‌ای کهکشان NGC 1407 استفاده کردند تا ساختار شیمیایی آن را تخمین بزنند. آنها کشف کردند که غلظت عناصر سنگین در در مرکز هسته بیشتر است و با حرکت به سمت لبه‌ها از مقدار آن کاسته می‌شود، موضوعی که با تئوری فروریختن توده گاز تطبیق می‌کند. دلیل این امر این است که جاذبه در مرکز توده گاز بیشتر از لبه‌های آن است که باعث تمرکز عناصر سنگین تولید شده توسط ستارگان می‌شود.

گروه فوربس همچنین گزارش کرده‌اند که این گرادیان عناصر سنگین در نواحی خارجی کهکشان مشاهده نمی‌شود. موضوعی که با جذب تدریجی خوشه‌های ستاره‌ای موجود در کهکشان‌های کوچک‌تر همخوانی دارد.

دانشمندان توانستند لحظه‌ای را که دو ستاره در یکدیگر آمیخته می‌شوند ثبت کنند. ستاره‌شناسان مدت‌های طولانی بود که معتقد بودند برخورد دو ستاره به یکدیگر امکان‌پذیر است.

 مدت‌ها بود که دانشمندان معتقد بودند رویداد برخورد دو ستاره به یکدیگر ممکن است. اکنون بعد از سال‌ها جستجو، آن‌ها سرانجام لحظه‌ای برخورد دو ستاره را که در فاصله بسیار نزدیکی به یکدیگر می‌چرخیدند پیدا کردند.

به گزارش دیلی‌میل، در یک مطالعه که توسط راموالد تیلندا از مرکز ستاره شناسی نیکولاس کوپرنیک در تران لهستان انجام شد، او یک جفت ستاره به نام v1309 Scorpii را مشاهده کرد.

گروه v1309 اولین بار در سال 2008 / 1387و زمانی که با شراره‌های خورشیدی فوران کرد شناسایی شد. چندین مطالعه انجام شد، اما در هیچ کدام از آن‌ها دانشمندان نتوانستند توضیحی برای آن‌چه که اتفاق افتاده بود پیدا کنند.

اگرچه بعد از آن آقای تیلندا متوجه شد یک رصدخانه در ورشو پایتخت لهستان به طور تصادفی سال‌هاست که لنز دوربین خود را به سمت آن ناحیه نگاه داشته است. به این ترتیب او ساعت‌ها وقت صرف جستجوی تصاویری کرد که از سال 2002 توسط رصدخانه گرفته شده بود. به این ترتیب آقای تیلندا و همکارانش تغییرات نوری را پیدا کردند که نشان می‌داد v1309 در اصل حاصل برخورد یک ستاره برخورد دوگانه (contact binary star) بوده است.

ستاره برخورد دوگانه یک جفت ستاره هستند در فاصله بسیار نزدیک و در دوره بسیار کوتاه که در این مورد 1.4 روز بوده است به دور یکدیگر می‌چرخند. هرچه زمان بیش‌تری سپری می‌شود، لایه‌های بیرونی ستاره‌ها صدها بار به دور یکدیگر می‌چرخند و شروع به تشکیل یک ستاره واحد را می‌دهند. در این بین زمانی که طول می‌کشد تا ستاره‌ها به دور یکدیگر بچرخند نیز کاهش پیدا می‌کند.

آقای تیلندا و تیم همراهش متوجه شدند، زمانی که این اتفاق افتاد نور حاصل از این ستاره‌ها ظرف مدت فقط 10 روز با توان 300 افزایش پیدا کرد.

آخرین انفجار V1309 در آگوست سال 2008 / مرداد 1387 اتفاق افتاد که هسته‌های این ستاره‌ها در نهایت یکی شدند و روشنایی آن به سرعت افزایش پیدا کرد. ظرف مدت کوتاهی انرژی خارج شده از مرکز این ستاره به شدت افزایش پیدا کرد و به همین دلیل نور آن بیش از 30000 بار از خورشید بیش‌تر شد، اما چند ماه بعد نور V1309 به حالت اولیه خود بازگشت.

توضیح این وقایع در نشریه ستاره‌شناسی و اخترفیزیک به چاپ رسیده است.