نجوم وفضا

ستاره‌شناسان موفق به شناسایی دورترین فوران پرتو ایکس یک سیاه‌چاله در فاصله 12.4 میلیارد سال نوری از زمین شده‌اند که می‌تواند به آنها در درک حیات سیاهچاله‌های عظیم پس از انفجار بزرگ کمک کند.

 این جریان عظیم از پرتو که تصور می‌شود دو برابر قطر کهکشان راه شیری ادامه داشته باشد، یک محصول جانبی از اختروش(کوازار) GB 1428است.

اختروشها به کهکشانهایی گفته می‌شود که تحت سلطه ابرسیاه‌چاله مرکز خود در آمده‌اند. سیاه‌چاله‌های عظیمی مانند این مورد در زمان بلعیدن ماده به شدت درخشان شده و سپس پرتوهایی از ذرات پر انرژی را به فضا باز می‌گردانند.

این ذرات با سرعت نزدیک به نور سفر کرده و می‌توانند با ابرهای کیهانی فوتونها که بقایای انفجار بزرگ هستند، تعامل برقرار کنند. این تعامل باعث افزایش انرژی فوتونها شده و آن را به شکل یک نوار نوری از پرتو ایکس تبدیل می‌کند که منجر به یک فوران تابشی درخشان می‌شود.

این فوران دور که در داده‌های رصدخانه پرتو ایکس چاندرا شناسایی شده، بنظر می‌رسد که در زمانی که جهان تنها 1.3 میلیارد سال داشته، تولید شده است. در آن زمان، دریای فوتونهای محیطی در جهان بسیار متراکمتر از اکنون بوده که منجر به درخشانتر شدن این فوران و قابل مشاهده شدن آن در برابر نور اجسام آسمانی دیگر شده است.

دورترین فوران پرتو ایکس پیشین در فاصله 12.2 میلیارد سال نوری از زمین قرار داشت.

این پژوهش در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.