نجوم وفضا

برای بهبود درک بشر از جهان، دانشمندان آزمایش‌های بلندپروازانه‌ای طراحی کرده‌اند. آرایه بسیار بزرگ با شبیه‌سازی آنتنی چند ده کیلومتری در تلاش است امواج رادیویی موجودات هوشمند فرازمینی را ردیابی کند.

 برای بهبود درک بشر از جهان پیچیده و بیکران پیرامون، دانشمندان آزمایش‌های فوق‌العاده بلندپروازانه‌ای طراحی کرده‌اند. پروژ‌هایی که اجرای آنها به هیچ عنوان آسان نیست، چرا که علوم برجسته و بزرگ نیازمند دهه‌ها تعهد پرهزینه از جانب ملل مختلف است. ابزارهایی که برای این آزمایشات مورد نیاز است، تقریبا به همان پیچیدگی و الهام‌بخشی دنیاهایی جدیدی هستند که قرار است دانشمندان به کمک این ابزارها آنها را کشف کنند.

ادامه مطلب...

مجموعه وی.ال.تی رصدخانه جنوبی اروپا در صحرای آتاکامای شیلی از 4 تلسکوپ 8.2 متری و تعدادی تلسکوپ کوچکتر 1.2 متری بهره می‌برد که این مجموعه را به بزرگ‌ترین تلسکوپ روی زمین تبدیل کرده است.

در این تصویر نمای داخلی گنبد و خود تلسکوپ سمتی-ارتفاعی را می‌بینید که همه تدابیر برای کاهش اغتشاش‌های حرارتی و خنثی کردن اثرات مخرب جو در آن پیش‌بینی شده است.به تازگی، یکی از این چهار تلسکوپ 8.2 متری موفق شده است نوری بسیار قدیمی را ثبت کند، بخشی از پرتوهای آزادشده در یک فورانگر پرتوهای گاما یا جی.آر.بی که میلیاردها سال پیش در عالم اتفاق افتاد.

ادامه مطلب...

تلسکوپ عظیم ماژلان (جی.ام.تی) از 7 آینه عظیم 8.4 متری بهره خواهد برد که آن‌را به بزرگ‌ترین تلسکوپ فعال روی زمین (در آینده نزدیک) تبدیل خواهد کرد. در اینجا، دیگ ذوب این آینه‌ها را می‌بینید.

به گزارش نیوساینتیست، این هفت آینه در آزمایشگاه زیرزمینی ساخت آینه در دانشگاه آریزونا ساخته خواهند شد که زیر زمین استادیوم فوتبال دانشگاه واقع شده است. مهم‌ترین مرحله ساخت این آینه‌ها، ذوب کردن، شکل دادن و خنک‌کردن آن‌هاست که در دیگ چرخشی بزرگ انجام می‌شود. در این دیگ که قطرش 8.4 متر است، 21 تن شیشه بوروسیلیکات تا دمای 1170 درجه سانتی‌گراد داغ شده و ذوب می‌شوند. دیگ با سرعت مشخصی به چرخش درمی‌آید تا سطحی سهمی‌شکل به خود بگیرد (درست مانند وقتی که چای یا شربتی را درون استکان یا لیوان هم می‌زنید و سطح آن به یک سهمی‌گون تغییر می‌یابد). بخش زیرین شیشه الگویی خانه‌زنبوری دارد و علاوه بر کاهش وزن، موجب می‌شود سطح خنک‌شونده بیشتر باشد و آینه سریع‌تر خنک شود.

ادامه مطلب...

مارک شلی، منجم آماتور و ریاضیدان با استفاده از زمانهای نوردهی بسیار طولانی موفق شد این تصاویر تماشایی را از پهنه آسمان تهیه کند. اما نکته جالب توجه در این است که وی تمام این تصاویر را با کمک یک تلسکوپ دست دوم که در کریسمس 2006 به عنوان هدیه دریافت کرد گرفته است.

ادامه مطلب...

در این نما از قطب شمال مریخ که توسط مدارگرد شناسایی مریخ ثبت شده، بخش‌هایی برآمده از یخچال‌های کلاهک قطبی را می‌بینید که تصعید یخ خشک، سطح تیره بازالتی زیرین را آشکار کرده است.

کلاهک قطبی شمال و جنوب مریخ، ترکیبی از یخ آب و یخ خشک است که یخ خشک یا همان دی‌اکسیدکربن جامد، سطح رویین را تشکیل می‌دهد. با آغاز زمستان و چگالش دی‌اکسیدکربن جو به یخ خشک، حجم این یخچال‌ها افزایش می‌یابد؛ اما با پایان یافتن زمستان و گرم‌تر شدن هوا، یخ خشک آرام آرام شروع به تصعید می‌کند، یعنی مستقیما از جامد به گاز تبدیل می‌شود. با رفتن لایه‌های فوقانی، سطح زیرین که از شن‌های بازالتی تشکیل شده و تیره‌تر است، نمایان می‌شود.

تیمی از ستاره‌شناسان دانشگاه پیتسبورگ در جست‌وجوی رنگ حقیقی کهکشان راه‌شیری اخیرا دریافته‌اند که رنگ آن به قدری سفید است که در چشم انسان مانند برف به نظر می‌رسد.

ادامه مطلب...

این تصویر فروسرخ از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا، یکی از فعال‌ترین زایشگاه‌های ستاره‌ای کهکشان را به نام دجاجه-ایکس در صورت فلکی ماکیان (دجاجه) نشان می‌دهد که 4500 سال‌نوری از ما فاصله دارد.

گردوغبارهای موجود در این منطقه مانع از عبور پرتوهای نور مرئی می‌شوند و به همین دلیل در تصاویر مرئی نمی‌توان جزئیات زیادی مشاهده کرد، اما پرتوهای فروسرخ که طول‌موج بلندتری دارند، می‌توانند از این لایه‌های غبار عبور کنند و ساختار این سحابی عظیم و اجرام درون آن را آشکار کنند. نقاط روشن یا مناطق فشرده‌ای که به رنگ زرد-سفید در تصویر مشاهده می‌کنید، مربوط به مرکز داغ پیش‌ستارگانی است که تا چند هزار سال دیگر روشن شده و ستاره‌ای جدید را شکل می‌دهند، و ستون‌هایی که غبار که به رنگ سبز مشخ شده و گویی به انحناهای عجیب و غریب تراشیده شده‌اند، بر اثر تابش‌های پرانرژی ستارگان جوان به این شکل درآمده‌اند. رنگ سرخ نیز انواع دیگر غبار را نشان می‌دهد. برای مشاهده عکس در ابعاد بسیار بزرگ، اینجا را کلیک کنید.

هاله 11 درجه، پدیده‌ای جوی است که ناشی از بازتاب نور خورشید یا ماه از بلورهای یخ شش‌ضلعی است که در شرایط آب‌وهوایی خاص و دمای سرد در ارتفاع بالا تشکیل شده و به طور تصادفی جهت گرفته‌اند.

این پدیده را نباید با خرمن ماه اشتباه گرفت، پدیده‌‎ای که در آب‌وهوای مرطوب (مانند شمال کشور) به وفور دیده می‌شود و در اثر آن، حلقه‌های رنگی در اطراف ماه دیده می‌شود، درست شبیه به هاله‌های رنگی که به دور چراغ‌های سقف استخر دیده می‌شود یا در هوای مه‌آلود به دور چراغ‌های خیابان یا چراغ‌های خودرو شکل می‌گیرد.

این عکس را روسلان احمتصافین از یاکوتیا در شمال روسیه ارسال کرده است.

نتایج این پژوهش دانشمندان دانشگاه ادینبورگ و بریتیش کلمبیا که در نشست روز جمعه ستاره‌شناسی آمریکا در تگزاس ارائه شده به نمایش جهانی متشکل از یک شبکه پیچیده کیهانی از ماده تاریک و کهکشانهایی می‌پردازد که بیش از یک میلیارد سال نوری گسترده شده ‌است.

تیم بین‌المللی محققان این نتیجه را با تحلیل تصاویر حدود 10 میلیون کهکشان در چهار منطقه مختلف آسمان بدست آوردند. آنها برای این کار به بررسی انحراف نور تابیده شده از این کهکشانها که در زمان عبور از توده‌های عظیم ماده تاریک به سوی زمین خم می‌شوند، پرداختند.

در پروژه این دانشمندان موسوم به بررسی همگرایی تلسکوپ کانادا- فرانسه- هاوایی از داده‌های این تلسکوپ و تصاویر آن از آسمان برای محاسبات ماده تاریک استفاده شده‌است.

کهکشانهای حاضر در این تحقیق در فاصله‌های حدود شش میلیارد سال نوری قرار دارند. نور دریافتی توسط تصاویر تلسکوپ که در این بررسی استفاده شده زمانی تابیده شده‌اند که جهان شش میلیارد ساله،‌یعنی نیمی از سن کنونی آن بوده است.

از سوی دیگر، دو تیم از فیزیکدانان دپارتمان انرژی فرمی‌لب آمریکا و آزمایشگاه ملی لاورنس برکلی بطور مستقل موفق به انجام سنجش مستقیم از ماده تاریک نامرئی جهان شده و با شیوه‌های جدید به طراحی نقشه‌ای از آن پرداخته‌اند.

سنجش‌های این تیم نیز با استفاده از تحریفهای نور در تصاویر کهکشانهای دور موسوم به برش کیهانی بوده که توسط تاثیر گرانشی ساختارهای ماده تاریک بوجود می‌آیند. نقشه‌برداری دقیق از این ساختارها و تکامل آنها در طول زمان یکی از حساسترین ابزارهای محدود در دسترس برای فیزیکدانانی است که در تلاش برای درک تاثیرات اسرارآمیز کشش فضایی انرژی تاریک هستند.

هر دو تیم با استفاده از تصاویر کیهانی پژوهش دیجیتالی آسمان اسلوان در سالهای بین 2000 و 2009 به این نتایج دست یافته‌اند.

پنج ژوئن مسیر مدار ونوس (ناهید) درست در بین زمین و خورشید قرار می‌گیرد که ستاره‌شناسان از این پدیده به عنوان "گذر"‌ یاد می‌کنند.

"جی پاساچف" رئیس دپارتمان نجوم کالج ویلیامز در ماساچوست آمریکا در دویست و نوزدهمین نشست انجمن نجوم آمریکا با اعلام این خبر گفت: تا کنون این رویداد 6 بار در سال های 1639، 1761، 1769، 1874، 1882 و 2004 روی داده است.

بیشتر ساکنان مناطق مختلف کره زمین می‌توانند گذر ناهید از کنار خورشید را شاهد باشند. این پدیده حدود 105 سال دیگر تکرار خواهد شد.

گذر ناهید از کنار خورشید، امسال در آمریکای شمالی قابل مشاهده است و پس از آن ساکنان مناطق هاوایی، شمال و غرب آمریکای جنوبی، شمال و شرق آسیا، استرالیا، نیوزیلند می‌توانند شاهد این پدیده باشند. آلاسکا، آسیا، استرالیا، بخش‌هایی از آفریقا و شرق اروپا بهترین محل‌ها برای دیدن خروج ناهید از صفحه خورشیدی هستند.

علاقه‌مندان رصد این پدیده نجومی باید حتما از تجهیزات نجومی، فیلتر یا عینک‌های مخصوص برای پیشگیری از صدمات چشم در هنگام دیدن صفحه خورشیدی استفاده کنند.