نجوم وفضا

دانشمندان اسپانیایی اخیرا از یک طرح بلندپروازانه برای ارسال یک قایق به تیتان، بزرگترین قمر سیاره زحل رونمایی کرده‌اند.  این طرح توسط شرکت مهندسی SENER و مرکز اخترفیزیک مادرید در کنگره علوم سیاره‌ای اروپا با مجموعه‌ای از دستگاههای احتمالی با نیروی چرخ، پره و حتی یک ملخ ارائه شده است.

 ماموریت کاسینی هویگنس که بطور گسترده‌ای در دهه 2000 به بررسی قمر تیتان پرداخته، نشان داده که دریاچه‌ها، دریاها و رودهایی از هیدروکربن مایع در این قمر وجود داشته و بیشتر نیمکره شمالی آنرا پوشش داده است.

 اگرچه فرودگر هویگنس در نهایت بر روی یک سطح جامد فرود آمده بود، اما برای شناور شدن بر روی سطح مایع برای مدت کوتاه طراحی شده بود.

 طرحهای جدید موسوم به «کاوشگر رانش در جای نمونه‌بردار دریاچه تیتان»

(TALISE) یک کاوشگر قایقی را معرفی کرده‌اند که با چرخ، پره یا ملخ به جلو حرکت می‌کند.

ادامه مطلب...

دانشمندان برای اولین بار توانسته‌اند به لبه یک سیاه‌چاله عظیم‌الجثه نفوذ کرده و دهانه آنرا اندازه‌گیری کنند.

 یک سیاه‌چاله از یک مرز موسوم به افق رویداد برخوردار است که هر چیزی در آن بیفتد از ستاره گرفته تا حتی نور دیگر قادر به فرار نیست.

اگرچه این افق رویداد یک خط فرضی است که مشاهده آن غیرممکن است اما ستاره‌شناسان توانسته‌اند ناحیه اطراف یک ابرسیاه‌چاله را در مرکز یک کهکشان به تصویر درآورند که به آنها اجازه داده برای اولین بار نزدیکترین مدار ثابتی را که ماده می‌تواند در آن به دور سیاه چاله بچرخد، اندازه‌گیری کنند.

این ابرسیاه چاله با جرم شش میلیارد خورشید در مرکز کهکشان مسیه 87 قرار گرفته که حدود 50 میلیون سال نوری از کهکشان راه شیری فاصله دارد.

ستاره‌شناسان با استفاده از یک رصدخانه جدید موسوم به تلسکوپ افق رویداد دریافتند که داخلی ترین مدار ممکن برای حضور سالم یک ماده در اطراف سیاه‌چاله حدود 5.5 برابر اندازه افق رویداد سیاه‌چاله است.

این داخلی‌ترین مدار حدود پنج برابر اندازه منظومه شمسی یا 750 برابر فاصله زمین تا خورشید است. برای اطلاع باید بدانید که این فاصله 150 میلیون کیلومتر است.

محققان با استفاده از این مشاهدات که در مجله «ساینس» منتشر شده، توانستند ثابت کنند که این جرم در حال چرخش در اطراف سیاه‌چاله، منبع جت‌های قدرتمند نور مشاهده شده از سوی این کهکشان است. بسیاری از کهکشان‌ها در جهان از این جت‌های نوری برخوردار هستند که تاکنون تصور می‌شد در اثر افتادن ماده در سیاه‌چاله مرکزی آنها ایجاد شده باشند. تاکنون هیچ تلسکوپی از قدرت وضوح مورد نیاز برای تائید این نظریه برخوردار نبود.

تلسکوپ افق رویداد یک پروژه جدید با هدف مرتبط کردن 50 دیش رادیویی در جهان برای کار مشترک بر روی ثبت تصاویر از جهان دور است. تاکنون این رصدخانه توانسته اجسام سماوی را با وضوح دو هزار برابر نسبت به تلسکوپ فضایی هابل رصد کند.

جدیدترین گزارش‌های هواشناسی به دست آمده از کاوشگر مریخی «کنجکاوی» نشان‌دهنده دمای بسیار معتدل این سیاره در طول روز بوده که باعث شگفتگی و هیجان دانشمندان شده است.

  در تمام مدت ماموریت کنجکاوی، ایستگاه آنبرد هواشناسی این کاوشگر موسوم به «ایستگاه نظارت بر محیط از راه دور» به اندازه‌گیری دماهای در حال افزایش تا بیش از صفر درجه در نیمی از روزهای پس از فرود آن در دهانه گیل در مریخ پرداخته است.

 مریخ اکنون از دمای بالای شش درجه سانتیگراد برخوردار بوده و با ادامه پیدا کردن تابستان مریخی این دما تا 20 درجه نیز گرمتر خواهد شد که این سیاره را از نقطه نظر مسکونی بودن بسیار هیجان‌انگیز خواهد کرد.

ادامه مطلب...

امیدها برای کشف نشانه‌هایی از وجود حیات در مریخ با تصاویر جدید کاوشگر کنجکاوی از شواهدی در مورد جریان داشتن آب در این سیاره افزایش یافته است.

  این نتایج که مقامات ناسا را بسیار هیجان‌زده کرده، در تصاویر جدید کنجکاوی از بستر سنگی سیاره مریخ بدست آمده است.

 پیش از این نشانه‌های دیگری در مورد وجود آب در این سیاره در سالهای دور وجود داشت اما تصاویر جدید به نمایش سنگریزه‌های گرد شده پرداخته که احتمالا با آب به این شکل درآمده‌اند و یکی از متقاعدکننده‌ترین شواهد تاکنون را از یک رودخانه باستانی با عمق زیاد ارائه کرده‌اند.

ادامه مطلب...

ناسا اخیرا از یک تصویر جالب رونمایی کرده که نشان می‌دهد کهکشان راه شیری در هاله عظیمی از گاز داغ پوشیده شده که به اندازه صدها هزار سال نوری گسترده شده است.

  حجم برآورد شده این هاله با حجم تمام ستارگان کهکشان قابل مقایسه است.

 ستاره‌شناسان از رصدخانه پرتو ایکس چاندرا برای تخمین اندازه این هاله استفاده کرده‌اند. اگر اندازه و حجم این هاله گاز تائید شود، همچنین می‌تواند توضیحی برای معضل موسوم به «باریون گمشده» برای کهکشان باشد.

ادامه مطلب...

دانشمندان سازمان ناسا می گویند تصاویری که مریخ‌نورد ِ«کنجکاوی» از سطح  این سیاره به زمین فرستاده، نشان می‌دهند که در زمانی بسیار دور? جریان آب بر روی سطح این سیاره وجود داشته است.

 به نقل از خبرگزاری رویترز، دانشمندان ناسا اعلام کرده اند که این تصاویر، سنگ ریزه های درشتی را با لبه های صیقل شده و گرد نشان میدهد که به صخره ها چسبیده اند.

دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که این سنگ ها را جریان رودخانه به این قسمت از کره مریخ آورده و به احتمال زیاد، محل فرود مریخ نورد ِ کنجکاوی بر روی این سیاره،  نقطه تلاقی چند رودخانه بوده‌است.

به گفته‌ی دانشمندان ناسا در کاوش‌هایی که قبلا بر روی مریخ انجام شده نشانه‌هایی از وجود آب به دست آمده بود اما تصویرهای جدید در نوع خود تاکنون بی‌نظیر بود‌ه‌اند.

ویلیام دیتریش، پژوهشگر دانشگاه کالیفرنیا که در ارزیابی علمی یافته‌های "کنجکاوی" همکاری دارد احتمال می‌دهد لایه‌های رسوبی که در عکس‌های تازه قابل تشخیص هستند میلیاردها سال عمر داشته باشند. او می‌گوید شکل و اندازه‌ی سنگ‌ریزه‌ها تصویری از شدت جریان آب و مسافتی را که پیموده‌اند در اختیار ما قرار می‌دهد.

دانشمندان با تحلیل عکس‌های جدید برآورد می‌کنند رودخانه‌ای که بسترش دیده می‌شود حدود یک متر عمق و 91 سانتی متر در ثانیه سرعت داشته است.

دانشمندان با استفاده از توصیفات ستاره شناسان از جمله یک ستاره شناس مسلمان در سال 1006 توضیحی برای انفجار یک ابرنواختر که به طور مستقل بدون برخورد ستاره ای صورت گرفته، ارائه داده اند.

درسال 1006، جهان متوقف شد و به انفجار یک ستاره در یک ابر نواختر خیره شد، ستاره ای که در یک لحظه بیشتر از تمام کهکشان درخشید و آخرین نفس خود را فروبرد.

نواختر اس ان 1006 در بهار آن سال در تمام سطح زمین مشاهده شده است، چرا که قدرت درخشش آن در آن زمان در آسمان به قدری بود که می توانستید در نیمه شب زیر آسمان کتاب بخوانید، اما دانشمندان امروز نشان داده اند که به رغم این فراخوان کیهانی، این ستاره در هنگام انفجار تنها بوده است.

ابرنواخترانفجاری ستاره ای است که پرانرژی ‌تر از یک نواَختر هستند. هنگامی که تمام سوخت هسته‌ای یک ستاره با جرم بیشتر از حد چاندراسخار(1.44 جرم خورشیدی) به پایان برسد، نیروی گرانش برتری یافته و ستاره شروع به انقباض می‌ کند. دراین حالت به دلیل عدم وجود فشار کافی داخلی، ستاره شروع به فروریزش می ‌کند، برای وقوع یک انفجار ابرنواختری سرعت فروریزش باید بسیار زیاد باشد.

فشار روی هسته ستاره سبب فشردگی آن می‌شود که در نتیجه آن الکترونها و پروتونهای مجزا ترکیب شده و نوترونها را به وجود می‌آورند زیرا در آن فشار شدید تنها نوترون ها می ‌تواند وجود داشته باشند. سرانجام بخش بیرونی ستاره منفجر شده و تبدیل به سحابی ابرنواختری می ‌شود.

این پدیده بیشتر زمان برخورد دو ستاره یا نزدیک بیش از حد آنها به هم رخ می دهد اما به نظر می رسد که علت مرگ اس ان 1006 دارای هیچ کدام از این علل نبوده است و به نوعی یک اقدام مستقل بوده است.

بقایای اس ان 1006 که در آسمان توسط ناسا تصویر برداری شده ، نشان دهنده زمانی است که مردم زمین زندگی خود را متوقف کردند و به مرگ یک ستاره در آسمان چشم دوختند

ادامه مطلب...

فضاپیمای کاسینی، تصاویر جدیدی از قمرهای سیاره زحل ارسال کرده است. این تصاویر زیبا که در رنگ‌های واقعی ثبت شده، تایتان، تنها قمر دارای جو غلیظ و چند قمر دیگر را نشان می‌دهد.

این تصاویر از فاصله چندصدهزار کیلومتری این اجرام سماوی گرفته شده و بازی نور و سایه به شکل‌گیری تصاویری حیرت‌انگیز منجر شده است.
تایتان اسطوره‌ای: در این تصویر، تایتان را می‌بینید که از مقابل زحل و حلقه‌های زیبایش عبور می‌کند. طرح تیره و روشن روی سطح سیاره زحل مربوط به سایه حلقه‌های این سیاره است.

ادامه مطلب...

درحالی‌که توجه عموم مردم به کاوشگر 2.5 میلیارد دلاری کیوریاسیتی و آغاز آزمایش‌ها در سیاره سرخ جلب شده است، فضاپیمای کاسینی هنوز هم تصاویری حیرت‌انگیز از منظومه زحل ارسال می‌کند.در تازه‌ترین تصاویر ارسالی کاسینی از منظومه زحل، این فضاپیما چند درجه‌ای حول محورش چرخیده تا بتواند قطب جنوب و نمای پایینی حلقه‌ها را ثبت کند. در این‌جا، شمال زحل رو به بالاست که البته 16درجه به سمت چپ چرخیده است. حلقه‌های باریک زحل و سایه‌های آن‌ها روی سطح گازی این سیاره، اثری هنری را پدید آورده‌اند.
در گوشه پایین-چپ تصویر، نقطه‌ای نورانی خودنمایی می‌کند که چیزی جز انسلادوس، قمر یخ‌فشان زحل نیست. این قمر که 504 کیلومتر قطر دارد و بخش داخلی آن تحت تاثیر اثر کشندی (جزرومدی) زحل به‌شدت گرم می‌شوند، طوری‌که یخ به بخار اب تصعید می‌شود و فورانی از بخار آب یخ‌زده از شکاف‌های سطح این قمر ایجاد می‌شود.
این تصویر نیمه ژوئن/اواخر خرداد گذشته گرفته شد ولی به تازگی روی زمین پردازش و منتشر شده است. تصویر با استفاده از فیلتر 752 نانومتر گرفته شده و نمای زحل را در نور فروسرخ نزدیک نشان می‌دهد. کاسینی به هنگام ثبت این عکس 2.9 میلیون کیلومتر از زحل فاصله داشت و هر نقطه از تصویر، منطقه‌ای به پهنای 17 کیلومتر را روی زحل نشان می‌دهد.

دانشمندان ساخت نخستین ساعت کریستالی چهاربعدی زمان – مکان را پیشنهاد کرده اند که به ادعای آنها می تواند برای همیشه حتی پی از مرگ حرارتی کائنات زمان دقیق را نشان دهد.

این ساعت که ساعت "کریستالی زمان – فضا" نام دارد، یک ساعت کریستالی چهار بعدی است که ساختار دوره ای در زمان و همچنین در مکان دارد.