نجوم وفضا

 رشید طغرل، منجم آماتور ساکن آنکارا در ترکیه، این تصویر را به هنگام طلوع خورشید دیروز گرفت. گردوغبار افق و ابرهای رقیقی که روی خورشید را پوشانده‌اند، نور آفتاب را آن قدری کم کرده‌اند که به سادگی بتوان دو لکه روی خورشید را دید.

پس از مدت‌ها، این نخستین بار است که می‌توان دو لکه خورشیدی بزرگ را بدون نیاز به ابزار اپتیکی روی خورشید دید. لکه بالایی که لکه 1092 است، هفته گذشته فوران کرد و طوفان مغناطیسی آن پس از برخورد به زمین، شفق قطبی زیبایی را در مناطق قطبی زمین (عرض‌های جغرافیایی بالاتر از 60 درجه) پدید آورد. لکه پایینی که لکه 1093 نام دارد نیز چند روز پیش فوران کرد، اما طوفان ذرات پرانرژی حاصل از آن از کنار زمین عبور کرد و مشکلی به بار نیاورد!

لکه‌های خورشیدی، بخش‌هایی از سطح خورشید هستند که به دلیل میدان مغناطیسی شدید، تا 1500 درجه خنک‌تر از محیط 5500 درجه سانتی‌گرادی اطراف هستند و از آن‌جا که درخشش کم‌تری دارند، در مقایسه با اطراف تیره‌تر ظاهر می‌شوند. تعداد این لکه‌ها در دوره‌ای 11 ساله تغییر می‌کند که منطبق بر تغییرات فعالیت خورشید است و افزایش آنها به معنی افزایش فعالیت‌های خورشیدی و فوران‌های مغناطیسی است. تصویر زیر، آخرین فوران در سطح خورشید است که البته با یک تلسکوپ خورشیدی مجهز به فیلتر هیدروژن آلفا بدست آمده است. 

یادتان باشد برای تماشای این لکه‌ها روی خورشید حتما از فیلترهای مناسب مانند شیشه جوشکاری یا فیلتر مایلار استفاده کنید و هرگز بدون ابزار محافظ به خورشید زل نزنید، چراکه شدت تابش خورشید به قدری زیاد است که به چشمانتان آسیب می‌رساند.