نجوم وفضا

سختی شرایط کار در فضا و نیز ظرافت لازم در انجام کارها، آموزش‌دهی به فضانوردان قبل از اعزام به ماموریت‌های فضایی را امری اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. در میان محیط‌ها و تمرین‌های مختلفی که برای این کار طراحی شده، حضور در غار و غارنوردی امری نوآورانه به نظر می‌رسد.

بتازگی یک گروه از فضانوردان سفری چند روزه را در غاری در ایتالیا تجربه نمودند. به همین مناسبت پس از انجام این برنامه غارنوردی، مصاحبه‌ای را با اندرو فیوستل (Andrew Feustel) که یکی از افراد حاضر در این برنامه بود انجام گرفته که توجه شما را به آن جلب ‌کنیم.

اندرو فیوستل یکی از فضانوردان ناساست. وی سال 1388 در آخرین ماموریت شاتل فضایی به مقصد تلسکوپ هابل حضور داشت. سال 1390 نیز به ایستگاه بین‌المللی فضایی اعزام شد و چهار راه‌پیمایی فضایی انجام داد. وی دارای مدرک دکترای زمین‌شناسی است.

شما بتازگی از سفر ایتالیا و حضور شش روزه در غار ساردیانا در این کشور بازگشته‌اید. دلیل حضورتان در این غار چه بود؟

این کار شبیه کوهنوردی در شب است. ما حدود یک کیلومتر به زیر زمین حرکت کردیم و شش شب هم در غار ماندیم. می‌بایست از طناب‌های صخره‌نوردی برای بالا و پایین رفتن از دیواره‌های غار استفاده می‌کردیم.

نکته دیگر این‌که غار کاملا تاریک بود. تاریکی مطلق وجود داشت و تنها راه زنده ماندن استفاده از نور مصنوعی بود. هر غارنوردی در این موقعیت بدون داشتن نور، گم می‌شود. گاهی دوستان با هم شوخی می‌کردیم و می‌گفتیم «بگذارید فردا که هوا روشن شد این کار را انجام دهیم!» و البته هیچ وقت هم هوا روشن نمی‌شد. چون نور خورشید نمی‌توانست به هیچ وجه وارد غار شود.

در هر صورت تجربه فوق‌العاده‌ای بود. دنیای زیر زمین بسیار جذاب و اسرارآمیز است.

آیا تجربه حضور در غار شبیه ماموریت‌های فضایی بود؟

نمی‌شود گفت که غار شبیه فضاست، البته بخشی از تجربه زندگی چند روزه در غار شباهت زیادی به ماموریت‌های فضایی داشت.

برخی از روش‌هایی که مورد استفاده قرار می‌دادیم، شبیه تجربه حضور در فضا بود. به‌عنوان مثال استفاده از طناب‌های کوتاه و قلاب برای بالا رفتن از دیواره‌های غار شبیه تجربه راه‌پیمایی در فضا بود. در هر دو وضع باید مطمئن شوید که حرکت بعدی حساب شده است. دقت در هر دو، نقش مهمی دارد.

از این جهت، این تجربه غارنوردی و حضور در کنار همکاران بین‌المللی خیلی مشابه فعالیت در فضا بود.

آیا ممکن است از این مهارت‌ها در ماموریت‌های آینده، مثلا پایین رفتن از دهانه‌های آتشفشانی موجود در مریخ استفاده کنید؟

حسی تقریبا شبیه همان حسی که از فضا به زمین بر‌می‌گردم. پس از بیرون آمدن از غار، اولین چیزی که توجه شما را جلب می‌کند بوی زمین است. پس از بازگشت از فضا نیز این مساله خیلی جلب نظر می‌کند. وقتی که در شاتل فضایی باز می‌شود، اولین چیزی که توجه مرا جلب می‌کند، صحنه‌هایی که می‌بینم نیست، بلکه بوی چمن و گیاهان است. وقتی که از غار بیرون آمدم، درست همین اتفاق برایم افتاد. قبل از آن هیچ فکر نمی‌کردم که پس از بیرون آمدن از غار هم این حس را داشته باشم. این مساله کمی برایم عجیب بود.

Newscientist