نجوم وفضا

دانشمندان با استفاده از طیف‌سنج LAMP مدارگرد اکتشافی ماه برای اولین بار توانستند گاز هلیوم را در جو نازک اطراف این نزدیکترین جرم آسمانی به زمین شناسایی کنند.  این مشاهدات سنجش از راه دور با اندازه‌گیری‌های انجام شده در سال 1972 توسط تجربه LACE ماموریت آپولو 17 تکمیل شده‌اند.

اگرچه LAMP برای طراحی نقشه از سطح ماه طراحی شده، اما مهندسان به گسترش تحقیقات علمی آن برای بررسی انتشارات فرابنفش دور در جو نازک بالای سطح این قمر پرداخته و موفق به کشف هلیوم در محیط گسترده‌ای به اندازه بیش از 50 مدار شدند.

به گفته محققان، سوال کنونی این است که آیا این هلیوم از درون ماه و در اثر تجزیه رادیواکتیو در سنگها نشات گرفته یا از یک منبع خارجی مانند بادهای خورشیدی برخوردار بوده است. اگر این هلیوم از بادهای خورشیدی ناشی شده باشد،‌ دانشمندان می‌توانند اطلاعات زیادی را در مورد کارکرد این فرایند در دیگر اجسام بدون هوا پیدا کنند.

در صورتی که مشاهدات چنین ارتباطی را تائید نکند، تجزیه رادیواکتیوی یا دیگر فرایندهای درون ماه می‌توانند این هلیوم را تولید کنند که از درون ماه یا در جریان زلزله‌هایی درون سطح این قمر منتشر شده‌اند.

سنجشهای LACE‌ از دهه 1970 نشان‌دهنده افزایش در میزان هلیوم با حرکت شب بوده است. این امر را می‌توان با سرد شدن جو توجیه کرد که اتمها را در ارتفاعات پایین‌تر متمرکز می‌کند. طیف‌سنج LAMP به بررسی بیشتر بر مبنای این سنجش‌ها با مطالعه چگونگی تغییر میزان هلیوم با ارتفاع خواهد پرداخت.

تجربه LACE‌ همچنین در طول مشاهدات خود موفق به شناسایی گاز آرگون در سطح ماه شده بود. اگرچه میزان این گاز برای طیف‌سنجی بسیار ضعیف است، اما تجربه مدارگرد ماه به جست‌وجو برای آرگون و دیگر گازها در مشاهدات آینده خود خواهد پرداخت.