نجوم وفضا

در سطح ماه که تا همین اواخر جزو خشک‌ترین مناطق منظومه شمسی شناخته می‌شد، مکان‌هایی سرشار از یخ آب وجود دارد که می‌تواند نیاز فضانوردان و انسان‌هایی را که در آینده به این قمر سفر می‌کنند، تامین کند.

سال گذشته، دانشمندان ناسا راکتی را به سمت یکی از گودال‌های ماه شلیک و غبار برخاسته از این برخورد را بررسی کردند. بر اثر این برخورد، مقادیر زیادی از سنگ و گردوغبار جابه‌جا شد و ترکیبات شیمیایی جالب و مقادیر زیادی از منابع آبی در زیر سطح ماه کشف شد.

به گزارش بی‌بی‌سی، تیم تحقیقاتی ناسا اعلام کرده است که از حفره حاصل از این برخورد، نزدیک به 155 کیلوگرم بخار آب و ترکیب آب و یخ خارج شده است. به این ترتیب تحلیل‌های دانشمندان نشان می‌‌دهد در برخی نواحی ماه، 5.6 درصد از وزن خاک را ترکیب آب و یخ تشکیل می‌دهد.

آنتونی کلاپریت از مرکز فضایی ایمز ناسا در این باره گفت: «این منابع آبی بسیار قابل توجه‌اند. کار کردن با ترکیب آب و یخ بسیار ساده‌تر است، چرا که شما مجبور نیستید آن‌ را خیلی گرم کنید؛ بلکه کافی است آن را به دمای اتاق برسانید تا به راحتی آلودگی‌هایش را جدا کنید. به این ترتیب می‌شود انتظار داشت در محدوده‌ای به طول 10 کیلومتر در اطراف این گودال برخوردی بتوان نزدیک به 4 میلیارد لیتر آب استخراج کرد».

عملیات انتحاری و گردآوری اطلاعات

درست چند دقیقه بعد از برخورد راکت با سطح ماه، کاوشگر LCROSS ناسا به سطح ماه نزدیک شد و شروع به عکس‌برداری و جمع‌آوری اطلاعات کرد. فضا‌پیمایی دیگر به نام مدارگرد اکتشافی ماه (LRO) نیز به منطقه برخورد نزدیک بود و توانست موادی را که بیش از 15 کیلومتر پراکنده شده بود، در نور خورشید بررسی کند.

ابزارهای اندازه‌گیری مشخص کردند که نزدیک به 20 درصد از گردوغبار ماه را ترکیبات فراری مانند متان، آمونیاک، گاز هیدروژن و دی‌اکسیدکربن تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، مقادیر زیادی از فلزاتی مانند سدیم، جیوه و حتی مس نیز در غبارهای حاصل از انفجار شناسایی شد.

دانشمندان می‌گویند آب و ترکیب مواد فرار موجود در ماه شاید بقایای اثرات برخورد شهاب‌سنگ‌ها یا سیارک‌ها باشد، اما فرآیند‌های فیزیکی و شیمایی نیز در به وجود آمدن و چرخش این مواد در درون ماه بی‌تاثیر نیستند.

در برخی نواحی مانند حفره کابئوس که همیشه در سایه قرار دارند، دما به 244 درجه زیر صفر می‌رسد. در این شرایط یخ می‌تواند برای میلیارد‌ها سال بدون کوچک‌ترین تغییری حفظ شود.

اما تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد حتی در بخش‌هایی از ماه که نور خورشید را در طول سال دریافت می‌کنند، منابع آبی هم در زیر خاک وجود دارند. به این ترتیب در آینده، بشر به جای آن‌که مجبور باشد در نواحی بسیار سرد و تاریک ماه فرود بیاید، می‌تواند نواحی روشن‌تر و در دسترس‌تر را که نور خورشید را دریافت می‌کند، انتخاب کند و با حفر چاه‌های کم‌عمق به آب و یخ دسترسی پیدا کند.