نجوم وفضا

تلسکوپ رصدخانه ملی ایران دارای آینه اصلی به قطر 3.5 متر است که با نصب سیستم اپتیک فعال روی آن، می‌توان اثرات مخرب جو را خنثی کرد و شفافیت تصاویر را به حد تصاویر تلسکوپ فضایی هابل رساند. این تلسکوپ روی استقرار سمتی-ارتفاعی نصب می‌شود (شبیه به حرکت دوربین روی سه پایه عکاسی) و به کمک کنترل‎های دقیق کامپیوتری می‌توان آن را به هر نقطه دلخواه هدایت کرد.

قرار است به زودی، سطح قله گرگش مسطح شود تا ساخت تاسیسات و بنای رصدخانه آغاز شود. طبق برنامه‌ریزی‌ها امید می‌رود که بنای رصدخانه تا سال آینده به پایان برسد. اما ساخت تلسکوپ و تجهیزات آشکارساز آن 4 سال به طول خواهد انجامید. شایان ذکر است که طراحی تقریبا تمام اجزای رصدخانه در داخل کشور انجام شده و برای ساخت آن نیز از متخصصان داخلی استفاده می‌شود. تصویر آرشیوی زیر، طرح کلی گنبد رصدخانه را نشان می‌دهد.

موقعیت رصدخانه ملی ایران در منطقه منحصربه‌فرد است، چرا که هم آسمان منطقه گرگش که پس از 10 سال جستجو و آزمایش پیدا شده، دارای یکی از بهترین شاخص‌های رصدی آسمان در سراسر جهان است و هم هیچ تلسکوپ بزرگی (از مرتبه 3 متر) در کشورهای خاورمیانه وجود ندارد، به همین دلیل رصدخانه ملی ایران می‌تواند جای خالی خاورمیانه را در شبکه تلسکوپ‌های بزرگ زمین پر کند و برای رصد رویدادهایی استفاده شود که هیچ یک از دیگر تلسکوپ‌های بزرگ زمین (به خاطر وضعیت تابش خورشید و روز و شب) نمی‌توانند رصد کنند.