نجوم وفضا

ویجر1 (Voyager1) که با فاصله 18میلیارد کیلومتر از زمین، دورترین جسم ساخته دست بشر لقب گرفته، نشانه‌هایی از نزدیک‌شدن به نقطه صفر مرزی منظومه شمسی و فضای میان‌ستاره‌ای را ثبت کرده است.

ویجر1، فضاپیمایی که 35 سال پیش به قصد دیدار سیارات مشتری و زحل و فرار از منظومه شمسی پرتاب شد، چند سالی است که در منطقه مرزی منظومه شمسی به سر می‌برد، اما افزایش ناگهانی تعداد ذرات کیهانی آشکارشده توسط فضاپیمای ویجر1 بدان معنی است که این فضاپیما فاصله چندانی با نقطه صفر مرزی ندارد.
به گزارش ناسا، ویجر1 چند سالی است که در محدوده هلیوپاز (Heliopause) به سر می‌برد، اینجا جایی است که میدان مغناطیسی خورشید با میدان مغناطیسی میان‌ستاره‌ای برخورد می‌کند و موج ضربه‌ای بادهای خورشیدی در آنجا شکل می‌گیرد. این‌جا سپر دفاعی مغناطیسی خورشید برای حفاظت سیارات و دیگر اجرام منظومه شمسی از پرتوهای کیهانی پرانرژی است. پرتوهای کیهانی، ذرات بسیار پرانرژی هستند که طی فرآیندهایی مانند انفجارهای ابرنواختری یا جت‌های خروجی از سیاه‌چاله‌ها تا نزدیکی سرعت نور شتاب گرفته‌اند و از همه‌جای آسمان به ما می‌رسند. برخورد این پرتوهای پرانرژی با موجودات زنده به تغییر ژنتیکی و مرگ سریع آنها منجر می‌شود.

طی چند هفته اخیر که ویجر به فاصله 18میلیارد کیلومتری از زمین رسیده، آشکارسازهای ویجر1، افزایش ناگهانی تعداد ذرات کیهانی را ثبت کرده‌اند. این بدان معنی است که ویجر1 به خط مقدم هلیوپاز رسیده و به زودی وارد فضای میان‌ستاره‌ای خواهد شد. وقتی ویجر وارد این منطقه شود، جهت میدان مغناطیسی ناگهان تغییر خواهد کرد و هم‌چنین، تعداد ذرات پرانرژی که از خورشید گسیل می‌شوند، به شدت کم خواهد شد. فیزیک‌دانان بی‌صبرانه منتظر مشاهده چنین علایمی در اطلاعات ارسالی ویجر هستند. خوشبختانه هر دو فضاپیمای ویجر1 و 2 در سلامت کامل به سر می‌برند و فیزیک‌دانان و مهندسان ناسا امیدوارند منبع انرژی این دو فضاپیما آن‌قدر دوام بیاورد که بتوانند اطلاعات کافی از فضای میان‌ستاره‌ای را دریافت کنند.