نجوم وفضا

 

محققان دانشگاه بولدر با شمارش، ترسیم و فهرست‌نویسی 635 هزار دهانه برخوردی موجود بر سطح مریخ، اطلس جامع سیاره سرخ را تهیه کردند.

 دهانه برخوردی (impact crater) حفره یا گودالی است که در اثر برخورد شهاب سنگ، سیارک یا فوران آتشفشانی بر سطح سیاره یا اجرام آسمانی پدید می آید. وجود تعداد زیادی دهانه برخوردی بر سطح مریخ نیز حاکی از برخوردهای متعدد بر سطح سیاره طی میلیارد ها سال متمادی است.

پروفسور «استورات رابینز»، سرپرست تیم تحقیقاتی دانشگاه بولدر تأکید می کند: این اطلاعات بزرگترین پایگاه داده در خصوص یک سیاره منظومه شمسی محسوب می شود و می تواند به محققان برای تعیین قدمت برخی مناطق مریخ کمک کند.

اطلاعات جدید توسط مدارگردهای مریخ به دست آمده است که امکان توپوگرافی و ارائه جزئیات دقیق تر از سطح سیاره را فراهم کرده است. با تدوین این اطلس همچنین امکان بررسی پتانسیل سیاره سرخ برای داشتن حیات بدوی، وضعیت آتشفشانی و وجود آب فراهم می شود.

«برایان هینک» از دپارتمان علوم زمین شناسی دانشگاه بولدر نیز خاطر نشان می کند: این پایگاه داده، ابزار مفیدی در اختیار محققان قرار خواهد داد تا بتوانند مطالعات آتی در خصوص مریخ شامل سن، قدمت، فرسایش، قابلیت سکونت و دیگر برنامه های آتی انسان بر سطح سیاره سرخ را انجام دهند.

بسیاری از دهانه های برخوردی بزرگ بر سطح مریخ باعث ایجاد سیستم های هیدروترمال (گرم‌آبی) شده اند که یک محیط منحصر به فرد و قابل سکونت برای هزاران یا میلیون ها سال بطول می انجامد.

به گفته «هینک» دهانه های برخوردی بسیار بزرگ همچنین توانایی نابود کردن اشکال احتمالی حیات بر سطح سیاره را دارا هستند، وضعیتی مشابه برخورد Chicxulub در 65 میلیون سال قبل که گفته می شود باعث نابودی نسل دایناسورها شد.

تنها حدود 150 تا 200 دهانه برخوردی در سمت چپ زمین وجود دارد، درحالی که ماه و عطارد به دلیل فقدان جو و فعالیت صفحات تکتونیکی در معرض بمباران شهاب سنگی قرار دارند.

تهیه اطلس جامع از سطح ماه و سیاره مریخ می تواند به دانشمندان برای درک زمان چند صد میلیون سال پس از شکل گیری منظومه شمسی داخلی از جمله بمباران سنگین بر روی زمین در 3.9 میلیارد سال قبل کمک کند.