نجوم وفضا

محققان مؤسسه فیزیک و ریاضیات جهان کاولی و دانشگاه ملی فناوری نارا، در مطالعه‌ای بی‌سابقه از کوازارهای دارای عدسی گرانشی برای سنجش تاریخ انبساط جهان استفاده کرده‌اند.

 نتایج این پژوهش به ارائه شواهد قدرتمندی از شتابنده بودن انبساط جهان پرداخته است.

تا کنون مشاهداتی از این انبساط کیهانی شتابنده از جمله ابرنواختر دور که نوبل فیزیک 2011 را برای محققان خود به ارمغان آورد، انجام شده است.

نتایج این تیم تحقیقاتی که در مجله Astronomical Journal منتشر خواهد شد، به تائید این انبساط فزاینده با استفاده از رویکرد کاملا متفاوت پرداخته‌اند که شرایط را برای انرژی تاریک تقویت می‌کند.

کوازار یا اخترنما به اجسام بسیار نورانی گفته می‌شود که نیروی خود را از به هم پیوستگی گاز در ابرسیاه‌چاله‌های مرکز کهکشان‌های دور بدست می‌آورند. یک کوازار معمولا در فاصله بسیار دور قرار دارد.

همگرایی گرانشی که در آن یک جسم دور در اثر گرانش یک جسم پس زمینه به دو یا چند تصویر تقسیم می‌شود ابتدا در سال 1979 کشف شده و از آن زمان بیش از 100 کوازار دارای همگرایی گرانشی گزارش شده‌اند.

محققان به بررسی مجموعه عظیم داده‌های تلسکوپ اسلوان برای کوازارهای دارای همگرای گرانشی پرداختند. طی 10 سال آزمایش دقیق 100 هزار کوازار، این تیم با موفقیت توانستند نزدیک 50 کوازار دارای همگرایی گرانشی را کشف کرده و نمونه‌های سراب جهان را افزایش دهند.

فراوانی همگرایی گرانشی که با شمارش تعداد کوازارها در یک کاتالوگ قابل سنجش بوده، به دانشمندان اجازه می‌دهد تا سرعت انبساط جهان را استنباط کنند؛ چرا که انبساط فزاینده، فاصله بین کوازارها و در نتیجه امکان همگرایی گرانشی را افزایش می‌دهد.

این محققان امکان همگرایی گرانشی را در میان کوازارهای دور تا حدود 0.05 درصد اندازه‌گیری کردند که با محاسبات دقیق نظری برای استخراج اطلاعات در مورد تاریخ انبساط به مقایسه گذاشته شد.

نتیجه این مقایسه نشان داده که در حقیقت انبساط جهان با شتاب انجام می‌گیرد که از وجود انرژی تاریک در آن خبر می‌دهد.