نجوم وفضا

دانشمندان دانشگاه کالج لندن از توده‌های عظیم ذرات باردار از جو خورشیدی به عنوان علت وقوع زمین‌لرزه‌های قدرتمند روی این ستاره نام بردند.

 محققان پیش از این خورشید‌لرزه‌ها را با جرقه‌های خورشیدی مرتبط دانسته بودند که به ارسال انفجارهای قدرتمند از پرتوهای ایکس، نور فرابنفش و ماده به فضا می‌پردازند.

در اواسط فوریه 2011 محققان موفق به شناسایی دو خورشید‌لرزه و و یک جرقه خورشیدی شدند که تقریبا در یک زمان وقوع یافتند اما این جرقه از حرارت کافی برای ایجاد این امواج لرزشی برخوردار نبود.

به گفته سرگئی زارکوف، دانشمند فضایی دانشگاه کالج لندن، باورها بر این است که حرارت و تابش ناشی از جرقه‌های خورشیدی باعث بروز یک موج فشار در سطح می‌شود اما در رویداد فوریه، این اثر ارتباطی با لرزش نداشت.

در عوض بنظر می‌رسد که خورشیدلرزه فوریه با یک تخلیه تاج خورشیدی مرتبط بوده است. تخلیه تاج خورشیدی به ابر بزرگی از ذرات باردار خورشیدی گفته می‌شود که جو بالایی خورشیدی فوران می‌کند.

زارکوف اظهار کرد: این اولین بار است که ما یک خورشیدلرزه مرتبط با تخلیه تاج خورشیدی را مشاهده می‌کنیم.

پژوهشگران خورشیدی در سال 1972 وجود خورشیدلرزه‌ها را پیش‌بینی کردند که شبیه به موجهای دایره‌ای ریز بر روی تالاب پس از افتادن یک سنگ در آب هستند.

اما برای اولین بار در سال 1998 بود که تیمی از دانشمندان بر اساس داده‌های 1996 رصدخانه خورشیدی و هلیوسفری ناسا از مشاهده اولین خورشیدلرزه خبر دادند. این خورشیدلرزه 11.3 ریشتری در پی یک جرقه خورشیدی رخ داده و در مقایسه نسبت به زلزله 1906 سانفرانسیکو حدود 40 هزار برابر قویتر بود.

زارکوف و تیم وی به اندازه‌گیری مجموعه خورشیدلرزه‌های فوریه 2011 پرداخته و دریافتند که منبع آنها بجای جرقه خورشیدی بنظر می‌رسد که از انتهای یک طناب مغناطیسی پیچشی متصل به سطح خورشید شکل گرفته باشد.

طبق تحقیقات این پژوهشگران، نیروهای دیگری بجز فشار ناشی از جرقه خورشیدی بر رویدادهای خورشیدلرزه تاثیرگذار هستند.

یکی از احتمالات این دانشمندان، پائین کشیده شدن جو خورشیدی توسط توده‌های ذرات حاصل از تخلیه تاج خورشیدی و بروز خورشیدلرزه بوده است.

نظریه دیگر این است که خطوط انباشته میدان مغناطیسی احتمالا به ارسال امواج صوتی از میان جو خورشید پرداخته که در زمان برخورد با سطح و زیرسطح این ستاره باعث خورشیدلرزه می‌شود.

هدف نهایی این دانشمندان امکان استفاده از این لرزه‌ها برای درک بهتر درون خورشید به شیوه مشابه بهره‌وری زمین‌شناسان از زمین‌لرزه برای بررسی زمین است.