نجوم وفضا

تلسکوپ عظیم ماژلان (جی.ام.تی) از 7 آینه عظیم 8.4 متری بهره خواهد برد که آن‌را به بزرگ‌ترین تلسکوپ فعال روی زمین (در آینده نزدیک) تبدیل خواهد کرد. در اینجا، دیگ ذوب این آینه‌ها را می‌بینید.

به گزارش نیوساینتیست، این هفت آینه در آزمایشگاه زیرزمینی ساخت آینه در دانشگاه آریزونا ساخته خواهند شد که زیر زمین استادیوم فوتبال دانشگاه واقع شده است. مهم‌ترین مرحله ساخت این آینه‌ها، ذوب کردن، شکل دادن و خنک‌کردن آن‌هاست که در دیگ چرخشی بزرگ انجام می‌شود. در این دیگ که قطرش 8.4 متر است، 21 تن شیشه بوروسیلیکات تا دمای 1170 درجه سانتی‌گراد داغ شده و ذوب می‌شوند. دیگ با سرعت مشخصی به چرخش درمی‌آید تا سطحی سهمی‌شکل به خود بگیرد (درست مانند وقتی که چای یا شربتی را درون استکان یا لیوان هم می‌زنید و سطح آن به یک سهمی‌گون تغییر می‌یابد). بخش زیرین شیشه الگویی خانه‌زنبوری دارد و علاوه بر کاهش وزن، موجب می‌شود سطح خنک‌شونده بیشتر باشد و آینه سریع‌تر خنک شود.

مرحله خنک‌شدن یکی از مهم‌ترین مراحل تهیه شیشه است، چراکه نباید هیچ حبابی درون ساختار شیشه و بخصوص نزدیک به سطح آن ایجاد شود. فرآینده کاهش دما بسیار دقیق و کند انجام می‌شود و به همین دلیل معمولا چند ماه طول می‌کشد!
پس از تهیه شیشه، آن را به کمک ابزارهای کامپیوتری پولیش (جلا) می‌دهند. دقت پولیش به حدی است که ناهمواری‌های سطح شیشه بیش از 1 نانومتر نباشد. پس از تایید کیفیت سطح، آن‌را به اتاقک خلأ منتقل می‌کنند و چند گرم آلومینیوم یا نقره بخارشده را به آرامی روی آن می‌نشانند. این لایه نازک فلزی که فقط چند مولکول ضخامت دارد، سطح بازتابنده آینه را تشکیل خواهد داد.
انجام مراحل فوق برای اولین آینه از 7 آینه تلسکوپ حدود 7 سال طول کشیده است! اما دانشمندان دانشگاه آریزونا امیدوارند این تمرین طولانی‌مدت به آنها کمک کند تا هر یک از قطعات بعدی آینه را در طول 2 سال به پایان برسانند. با این حساب، ساخت قطعات اپتیکی تلسکوپ عظیم ماژلان که قطر موثر آینه‌اش 24.5 متر خواهد بود، حدود 10 سال دیگر به پایان خواهد رسید و حداقل تا 15سال بزرگ‌ترین تلسکوپ روی زمین باقی خواهد ماند. با این توان اپتیکی، تصاویر تلسکوپ عظیم ماژلان ده برابر شفاف‌تر از تصاویر تلسکوپ فضایی هابل خواهد بود.