نجوم وفضا

"دن سیزکو" استادیار شیمی جو در دانشگاه فناوری ماساچوست (MIT) و همکارانش بخش عمده ای از این آزمایش را در طول تابستان 2012 در کالسروه آلمان در تاسیسات تعامل و دینامیک افشانه (AIDA) – راکتور هسته ای پیشین که به بزرگ ترین محفظه ابر جهان تبدیل شده است انجام دادند.

این تاسیسات در اصل برای مطالعه شرایط جوی زمین طراحی شده است. اما سیزکو دریافته است با اندکی تغییر این محفظه می تواند برای شبیه سازی شرایط مریخ سازگار شود.

محققان برای این کار نخست تمامی اکسیژن را از محفظه به بیرون کشیدند و در عوض جای آن با نیتروژن یا دی اکسید کربن رایج ترین گازهای موجود در اتمسفر مریخ پر کردند.

سپس ذراتی را که از نظر اندازه و ترکیب به غبار معدنی یافته شده در مریخ شبیه هستند به محفظه پمپ کرده و یک توفان از غبار ایجاد کردند. در شرایطی مانند زمین، این ذرات به عنوان دانه های ابر عمل می کنند که بخار آب به آنها چسبیده و ذرات ابر را شکل می دهند.

پس از دانه گذاری این محفظه به این شکل، محققان دما را تنظیم کردند. نخست آن را به سردترین دما رساندند یعنی دمایی که ابرها بر روی زمین شکل می گیرند.

در طول این آزمایش آنها به طور پیشرونده ای دما را کاهش دادند و در نهایت آن را به پایین ترین دمای محفظه یعنی در حدود منفی 120 درجه فارنهایت رساندند که معادل یک روز گرم تابستانی بر روی مریخ می شود.

با تنظیم رطوبت نسبی محفظه تحت هر شرایط دمایی محققان توانستند ابرها را زیر دمای گرم تر و زمین مانند با رطوبت نسبی مورد انتظار شکل دهند.

نتایج این تحقیقات درنشریه Geophysical Research: Planets منتشر شده است.