نجوم وفضا

نتایج تحقیقات صورت گرفته توسط یک تیم بین‌المللی از اخترشناسان نشان می‌دهد، تأثیر بادهای تولید شده در فرآیند انفجار ستاره‌ای بسیار بیشتر از تصورات قبلی و حدود 20 برابر دورتر از منطقه قابل مشاهده کهکشان است.

 به گزارش ایسنا، کهکشان ستاره‌فشان یا انفجار ستاره‌ای (starburst galaxy)‌ کهکشانی است که از نرخ بالای فرآیند شکل گیری ستارگان برخوردار است؛ در زمان شکل گیری ستارگان جدید، این کهکشان‌ها در اوج فعالیت یا انفجار ستاره‌ای قرار می‌گیرند، اما این پدیده در کهکشان‌های نزدیک تقریبا بسیار نادر است.

در طول فرآیند انفجار ستاره ای، صدها میلیون ستاره جدید بوجود می آیند که باعث تولید بادهای پرقدرتی در فضای خارج از کهکشان می شود که حتی کهکشان میزبان را نیز تحت تأثیر قرار می دهند.

اما یک تیم بین المللی از اخترشناسان از ابزار طیف نگار کیهانی (COS)‌ بر روی تلسکوپ فضایی هابل برای آنالیز نور از نمونه‌های مخلوط با کهکشان‌های ستاره‌فشان و کهکشان‌های کنترل استفاده کردند.

«سانچایتا بورتاکور» از محققان دانشگاه جان هاپکینز و سرپرست تیم تحقیقاتی تأکید می کند: برای بررسی گازهای داغ در اطراف کهکشان ها به تلسکوپ های فضایی پرقدرت نیاز داریم و COS‌ تلسکوپ فضایی هابل تنها ابزار قادر به اندازه گیری این گاز داغ است.

محققان با رصد 20 کهکشان نزدیک دریافته‌اند، تأثیر بادهای تولید شده در فرآیند انفجار ستاره‌ای بسیار بیشتر از تصورات قبلی هستند؛ در حقیقت این بادها قادر به یونیزه کردن گاز تا فاصله 650 هزار سال نوری از مرکز کهکشان هستند که 20 برابر دورتر از منطقه قابل مشاهده کهکشان است.

کهکشان‌های ستاره‌فشان مورد مطالعه دارای مقادیر قابل توجهی از گازهای یونیزه شده در هاله اطراف خود هستند که این گازها در اطراف کهکشان‌های کنترل دیده نمی‌شود؛‌ محققان دریافتند که یونیزه شدن توسط بادهای پر انرژی در زمان شکل گیری ستارگان ایجاد می‌شود.

به گفته «ویوین ویلد» از اخترشناسان دانشگاه سنت اندروز، مواد پراکنده در اطراف کهکشان بدلیل مسافت دوردست، به سختی قابل بررسی هستند؛ اما این گازهای سرد سرنخ های مهمی در خصوص رشد کهکشان، میزان جرم و انرژی و پایان عمر کهکشان در اختیار محققان قرار می دهد.

این مطالعه نخستین شواهد رصدی مستقیم از تأثیر گازهای اطراف کهکشان میزبان محسوب می شود که به درک بهتر روند تکامل کهکشان و شکل گیری ستارگان کمک می‌کند.