نجوم وفضا

طرح چنین فضاپیمایی برای فضانوردان فیلم علمی تخیلی «2001: یک ادیسه فضایی» نتایج مرگباری را در پی داشت زیرا رایانه های هوش مصنوعی این فضاپیما به صورت خود مختار تصمیم گرفتند به منظور ادامه پیدا کردن ماموریت باید فضانوردان را از بین ببرند.

اما با وجود اخطار کارگردان این فیلم، استنلی کوبریک و نویسنده داستان آن، آرتور سی کلارک ، آژانس فضایی اروپا امیدوار است بتواند از هوش مصنوعی حقیقی برای کنترل فضاپیماهای آینده خود استفاده کند.

از این رو مهندسان بریتانیایی در حال تکمیل سیستم کنترلی هستند که می توان از آن در ماهواره ها، نقلیه های اکتشافی روباتیک و فضاپیماهایی با قابلیت خود کنترل شوندگی به کار گرفت. این فضاپیماها می توانند یاد بگیرند، مشکلات را شناسایی کنند، با شرایط ماموریت انطباق پیدا کنند، تعمیرات انجام دهند و به صورت خودکار درباره چگونگی بهتر انجام دادن وظایفشان تصمیم گیری کنند.

جزئیات این پروژه در پی آماده شدن آژانس فضایی اروپا برای ارسال دومین نقلیه خودکار حمل و نقلی یا ATV2 خود به ایستگاه فضایی بین المللی منتشر شده است. این فضاپیما به صورت خودکار مسیری از پیش برنامه ریزی شده را به سوی ایستگاه فضایی طی کرده و برای کناره گیری در ایستگاه از حسگرهای خارجی و سیستم ممانعت از برخورد استفاده می کند.

آژانس فضایی اروپا در عین حال برنامه هایی را برای ساختن اولین فضاپیما با قابلیت حمل و بازگشت ایمن انسان به فضا منتشر کرده است.

به گفته «ساندور ورس» متخصص سیستم های کنترل خودکار در دانشگاه ساوث هامپتون که مدیریت پروژه تکمیل سیستم های هوش مصنوعی را به عهده دارد معتقد است به زودی با استفاده از این فناوری ها نیاز به حضور مداوم انسان در فضا کاسته خواهد شد و ماموریت های روباتیک و بدون سرنشین وظایف انسان ها را به عهده خواهند گرفت.

وی می گوید:«به این شکل ماهواره های ارتباطاتی و اکتشافات فضایی که در حال حاضر نیازمند کنترل لحظه به لحظه انسان ها هستند به صورت خودکار عمل خواهند کرد و به این صورت تا حد قابل توجهی از هزینه های ماموریت خواهند کاست».

«ورس» در حال تکمیل سیستم کنترل ماهواره ای به نام Sysbrain است که می تواند از زبان طبیعی برای درک دستورالعمل های جدید و اطلاعات جدید استفاده کند. این به آن معنی است که سیستم کنترلی فضاپیما می تواند اسنادی که به زبان انگلیسی نوشته شده اند را خوانده و به بارگذاری کدهای برنامه ریزی شده ویژه ای نیاز ندارد.

این سیستم حتی قادر است وارد اینترنت شده و اطلاعات به روزرسانی شده و جدیدتر را دریافت کرده و آنها را بیاموزد. با این همه ورس معتقد است در ساخت فضاپیماهای هوش مصنوعی حقیقی باید به گونه ای عمل کرد که احتمال به خطر افتادن جان انسانها بر اساس تصمیم گیری های فضاپیما به صفر برسد.