نجوم وفضا

سیارک های نزدیک به زمین، اصلی ترین تهدید برای سیاره زمین محسوب می شوند. تا آگوست 2012 میلادی نزدیک به 848 سیارک با پهنای بیش از یک کیلومتر شناسایی شده اند که از این تعداد 154 سیارک جزو گروه PHAs هستند.

سیارک های بالقوه خطرناک (potentially hazardous asteroids) یا به اختصار PHAs باید حداقل در فاصله هفت میلیون کیلومتری با زمین قرار داشته باشند و در صورت عبور از جو و برخورد احتمالی با زمین، باعث آسیب های قابل توجهی خواهند شد.

برخورد سیارک های عظیم با زمین اگرچه پدیده نادری محسوب می شود، اما زمین در طول حیات خود چندین بار شاهد این برخوردها بوده است؛ حتی برخی دانشمندان بر این باورند که برخورد یک شهاب سنگ عظیم با زمین در 65 میلیون سال قبل باعث انقراض نسل دایناسورها شده است.

مطالعه صورت گرفته توسط محققان دانشگاه ساوث‌هامپتون با استفاده از نرم‌افزار NEOimpactor نشان می دهد که 10 کشور چین،‌ اندونزی، هند، ژاپن، آمریکا، فیلیپین، ایتالیا،‌ انگلیس، برزیل و نیجریه در صورت برخورد احتمالی سیارک های عظیم، با خسارات بسیار گسترده ای روبرو خواهند شد.

با توجه به وجود تهدید شهاب سنگ ها و سیارک های بالقوه خطرناک برای زمین، گزینه های مختلفی برای مقابله با این اجرام آسمانی مطرح شده است.

محققان آزمایشگاه ملی «لوس آلاموس» آمریکا معتقدند، یک انفجار اتمی دقیق می‌تواند زمین را از خطر برخورد سیارک‌های خطرناک نجات دهد؛ با این حال انفجار اتمی عوارض جانبی خطرناکی از جمله بارش هزاران قطعه سنگ کوچک ناشی از متلاشی شدن سیارک در پی خواهد داشت.

در شبیه ‌سازی صورت گرفته با استفاده از یک ابررایانه، سیارکی به طول 500 متر با بمب اتمی با قدرت یک مگاتن (50 برابر قوی تر از بمب اتم ناکازاکی) مورد هدف قرار گرفت که منجر به متلاشی شدن کامل سیارک شد.

در طرح مشترک ناسا و آژانس فضایی اروپا، دانشمندان قصد دارند با کمک دو فضاپیما، یکی از سیارک های سیستم دوتایی Didymos را هدف قرار دهند. یک فضاپیما با برخورد به سیارک کوچک تر، آن را از مسیر حرکت به سوی زمین منحرف کرده و فضاپیمای دوم نیز این رویداد را رصد می کند.

از دیگر گزینه‌های پیشنهادی برای مقابله با برخورد سیارک‌ها با زمین، همراهی فضاپیمای روباتیک با سیارک های بزرگ عنوان شده است؛ در این حالت جاذبه فضاپیما در طول چندین ماه یا سال می‌تواند باعث انحراف در مسیر حرکت سیارک به سوی زمین شود.

موسسه تحقیقات هوافضای روسیه نیز بدنبال طراحی و ساخت موشک های مجهز به سلاح هسته‌ای برای مقابله با سیارک های بالقوه خطرناک است.

سیارک Apophis در نزدیکی مدار زمین در حال حرکت بوده و احتمالا تا چند دهه آینده می توانند زمین را مورد تهدید قرار دهد؛ برخورد احتمالی این سیارک برابر یک انفجار بسیار عظیم هزار و 700 مگاتنی خواهد بود، اما منحرف کردن سیارکی در این ابعاد به یک موشک 70 تنی نیاز دارد.

در ادامه عبور چند نمونه سیارک بالقوه خطرناک از کنار زمین را در چند ماه گذشته مرور می کنیم:

سیارک نزدیک به زمین 2012LZ1 با پهنای حدود 500 متر ماه ژوئن 2012 میلادی (خرداد ماه) از فاصله 3.5 میلیون کیلومتری زمین عبور کرد.

سیارک 2012QG42 با پهنای 190 تا 430 متر معادل سه زمین فوتبال ماه سپتامبر 2012 میلادی (شهریور ماه) از فاصله 7.5 برابری فاصله زمین تا ماه عبور کرد.

سیارک 2007PA8 با احتمال تبدیل شدن به سیارک بالقوه خطرناک (PHA) ماه نوامبر 2012 میلادی (آبان ماه) از فاصله تقریبی 6.5 میلیون کیلومتری (نزدیک ترین فاصله با زمین) عبور کرد.

سیارک 2012XE54 اوایل ماه دسامبر 2012 میلادی (آذر ماه) در نزدیک ترین فاصله خود با زمین قرار گرفت که کمتر از فاصله زمین تا ماه است.

سیارک عظیم 4179 Toutatisبا پهنای 4.82 کیلومتر در فهرست سیارک های بالقوه خطرناک (PHA) قرار دارد و اواخر ماه دسامبر 2012 میلادی (آذر ماه) از فاصله 6.9 میلیون کیلومتری زمین عبور کرد.

سیارک 2012DA14 با پهنای 40 متر و 130 هزار تن وزن، با سرعت 6.3 کیلومتر در ثانیه در حال نزدیک شدن به زمین بوده و 15 فوریه (27 بهمن) از فاصله 27 هزار و 680 کیلومتری زمین عبور خواهد کرد، اما تهدید جدی برای زمین محسوب نمی شود.