نجوم وفضا

تیمی از دانشمندان دانشگاه آمبریای شمالی برای نخستین بار این معما را که چرا لبه بیرونی خورشید بسیار گرم‌تر از سطح آن است، رمزگشایی کردند.

 ستارگان گرما را از طریق واکنش‌های هسته‌ای در هسته‌شان تولید می‌کنند و این دما به سمت سطح ستاره کاهش می‌یابد؛ با این حال، تعداد قابل توجهی از ستارگان در لبه‌های بیرونی جوشان دارای دماهای بالاتری در مقایسه با سطح‌شان هستند.

 این تیم علمی حاضر در این تحقیق با کمک دانشمندانی از دانشگاه‌های شفیلد و کوینز، از فناوری لبه تیغ تصویربرداری خورشیدی برای مشاهده کرومسفر خورشید استفاده کردند.

کرومسفر ناحیه‌ای از جو خورشید است که بین سطح آن (فوتوسفر) و لایه خارجی (کرونا) در سطح بی‌سابقه‌ای تحت فشار است.

سال‌هاست که منجمان در جستجوی مکانیزم گریزپایی هستند که به موجب آن تعدادی از ستارگان دارای کرونایی هستند که علی‌رغم دورتر بودن از منبع گرمایی واقع در هسته‌شان، تقریباً 200 برابر داغ‌تر از فوتوسفر آن‌هاست.

همواره تصور می‌شده که این دمای افزایش یافته به دلیل امواج مغناطوهیدرودینامیک (MHD) باشد که انرژی تولید شده در بخش زیرین سطح ستاره را به لایه‌های بیرونی‌تر جو آن‌ توزیع می‌کند.

هم‌اکنون برای نخستین بار دانشمندان امواج MHD را با استفاده از تلسکوپ انگلیسی تصویربرداری خورشیدی موسوم به «نوسانات سریع در جو خورشید» یا ROSA، بررسی کردند. هدف آن‌ها مشاهده کرومسفر با درجه بالایی از وضوح بود.

این ابزار قدرتمند امکان به دست آوردن تعدادی از تصاویر با بالاترین تفکیک‌پذیری را فراهم ساخت و محققان با استفاده از آن توانستند سرعت و قدرت امواج مزبور را مطالعه کنند و میزان انرژی انتقال یافته توسط آن‌ها را تخمین بزنند.

محاسبات این تیم علمی تایید می‌کند که امواج MHD می‌توانند مسئول انتقال انرژی از بخش زیرین سطح خورشیدی به بیرون و از خلال کرومسفر به درون کرونا باشند که این امر به گرم شدن لایه‌های بیرونی تا بیش از یک میلیون درجه سانتی‌گراد می‌انجامد.

خورشید نزدیک‌ترین ستاره به زمین است و فرصتی استثنایی را برای مطالعه ویژگی‌های دقیق ستارگان در اختیار دانشمندان می‌گذارد.

جزئیات این مطالعه در مجله Nature Communications انتشار یافت.