نجوم وفضا

درآستانه خجسته ایام میلاد با سعادت نبی گرامی اسلام حضرت ختمی مرتبت محمدمصطفی (ص) و حضرت امام جعفر صادق(ع) و دهه مبارک فجر، کاوشگر «پیشگام» (کاوشگر 5) ایران، حامل یک میمون با موفقیت به فضا پرتاب شد.

 به گزارش  ایسنا، کاوشگر «پیشگام» که با مدیریت یکپارچه سیستمی و تلاش دانشمندان سازمان فضایی ایران ساخته شده است با استفاده از حامل سازمان صنایع هوا فضا تا ارتفاع مورد نظر پرتاب و پس از طی مراحل پیش‌بینی شده و رسیدن به سرعت، شتاب و ارتفاع مورد نظر، مجددا به زمین بازگشته و موجود زنده این کاوشگر (میمون از نژاد رزئوس) با موفقیت بازیابی شد.

در تمامی مراحل پرتاب کاوشگر پیشگام،‌ تصاویر موجود زنده داخل کپسول زیستی، علائم حیاتی موجود زنده شامل ضربان قلب و دیگر داده‌های حیاتی و محیطی از کاوشگر مخابره و در جعبه سیاه ثبت شد. این کاوشگر پس از اوجگیری تا ارتفاع 120 کیلومتری در بازگشت به زمین بازیابی و موجود زنده در شرایط مناسب و ... از کپسول خارج و عملیات ریکاوری بر روی آن انجام شد.

کاوشگر «پیشگام» از چهار بخش «مجموعه موتور، متشکل از اجزای قفسه دم، بالک‌های پایدار ساز، بلوک تنظیم ارتفاع، موتور و نازل»، «سکوی پرتاب برای پرتاب مجموعه»، «ایستگاه‌های زمینی برای برقراری ارتباط با کاوشگر و دریافت اطلاعات به صورت زمان واقعی» و «محموله متشکل از اجزای کپسول زیستی سامانه خدمات (الکترونیک، مخابرات و پردازش) جدایش سازه و جدایش بازیاب موجود زنده» تشکیل شده است.

دسترسی به ارتفاع بیش از 120 کیلومتری، ارسال موجود زنده ( میمون) با فیزیولوژی شبیه انسان، بومی سازی فناوری طراحی، ساخت و پرتاب کپسول زیستی، بازیابی سالم محموله، تله متری ثبت داده‌های محیطی، زیستی و تصاویر در تمامی مراحل پرتاب و تعیین بارهای اکوستیکی محفظه از اهدافی بود که با پرتاب کاوشگر پیشگام و بازیابی آن حاصل شد.

کسب تجربه اعزام «پیشگام» به فضا، محصول عملکرد دقیق، صحیح و هماهنگ زیرمجموعه‌های مختلفی همچون کپسول زیستی، زیرسامانه بازیابی، زیرسامانه جدایش، زیرسامانه رهگیری، زیرسامانه خدمات، زیرسامانه تله‌متری داده و تصویر، آیرودینامیک و گرمایش آیرودینامیکی، راکت‌موتور، لانچر و ایستگاه‌های زمینی بود که همگی با تکیه بر دانش بومی و در قالب طرح «آزمایشگاه فضایی»، ضمن رعایت استانداردهای مهندسی سیستم‌های فضایی و برخورداری از قابلیت اطمینان بالا، توسط متخصصان جوان پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی وابسته به سازمان فضایی ایران صورت گرفت.

گفتنی است کاوشگرها به طور عمومی برای بررسی جو، داده برداری از لایه‌های میانی اتمسفر و بررسی لایه‌های مختلف آن و مطالعات مربوط به قطب مانند بررسی شفق قطبی، مطالعات پرتوهای کیهانی مانند اشعه ایکس، ماوراء بنفش و مادون قرمز، زیست شناسی و پرتاب موجودات زنده کوچک و بررسی رشد سلول‌های بنیادی در فضا، ستاره شناسی، رصد خورشید، بررسی کسوف، مطالعه جاذبه ناچیز، بازیابی محموله، توسعه فناوری‌های فضایی مانند ورود به جو و جدایش، آزمایش تراشه‌ها و مدارهای الکترونیکی فضایی، افزایش قابلیت اطمینان پرتاب‌های فضایی با انجام تست‌های مکرر به کار می‌روند.

ایده طراحی و ساخت کاوشگرهای بومی در این پژوهشکده، به دلیل قابلیت‌ها و کاربردهایی که در دنیا برای این نوع از وسایل نقلیه فضایی مطرح است،‌ از سال 1381 آغاز شد و در مدت زمان کوتاهی موفقیت‌های قابل توجهی را به ارمغان آورده است. این کاوشگرها می‌توانند به فرای جو و زیر مدار (ارتفاع 50 تا 300 کیلومتر) انتقال یابند و به ثبت و یا مخابره داده‌ها با هدف بررسی خواص اتمسفر و کیهان، آزمایش و صحت‌سنجی زیرسامانه‌های فضایی مانند وسایل کنترلی مورد نیاز در ماهواره‌ها و ماهواره‌برها، سامانه‌های بازگشت به جو و بازیابی، سامانه‌های جدایش و از همه مهیج‌تر، تحقیقات زیست‌ پزشکی فضایی بپردازند.