نجوم وفضا

یافته‌های علمی درباره مسائل روان‌شناختی مسافران سفر مجازی به مریخ در قالب پروژه مارس 500 بتدریج اعلام می‌شود. بعد از اتمام پروژه در سال گذشته که این خدمه در برابر دوربین‌های تلویزیونی و خبرنگاران با لبخند از سفینه مجازی‌شان بیرون آمدند، همه به موفقیت‌آمیز بودن این پروژه اشاره کردند و بررسی یافته‌های روان شناختی به فرصتی دیگر موکول شد.

نتایج نشان داد علاوه بر حسادت مسافران آینده مریخ ممکن است در طول ماموریت طولانی‌مدت با مشکلاتی از جمله مشکلات خواب، بی‌حالی و کاهش توان اجرای کارهای ذهنی مواجه شوند.

یافته دیگر این بوده که تفاوت‌های زیادی بین واکنش افراد به شرایط انزوا در این آزمایش وجود داشت. از بین شش داوطلب تنها دو نفر توانستند به خوبی از پس این دوره طولانی تنهایی برآیند.

بیشتر اعضا در یک برنامه دوره خواب 24 ساعته قرار داشتند، در حالی که یکی از داوطلبان به دوره 25 ساعته دچار شده بود. بر اساس نتایج، این فرد در 20 درصد موارد تنها کسی بود که برخلاف بقیه خواب یا بیدار می‌شد.

به گفته محققان، جدابودن این فرد از بقیه برای انسجام گروه خوب نبوده و باید در یک ماموریت واقعی فضا از آن جلوگیری شود.

مشاهدات جالب دیگر در این تجربه این بود که همه داوطلبان بسیار بیشتر از حد معمول می‌خوابیدند. به عقیده محققان، این امر به این دلیل بوده که در بیشتر دوران این ماموریت، کار خاصی برای انجام نبود.

روی دیگر تجربه ذکر شده این بود که داوطلبان اغلب تسلیم خستگی و یکنواختی شده و زمان‌های زیادی را به نواختن ساز می‌پرداختند. داوطلبان در این تجربه بی‌حرکت بوده و در زمان بیداری از تحرک کمی برخوردار بودند که منجر به خواب و استراحت بیشتر می‌شد.

اما حتی در این مورد نیز بین افراد تفاوت‌های زیادی وجود داشت. یکی از اعضای این پژوهش زمان‌های کمتری را می‌خوابید که باعث مشکل‌دار شدن توانایی‌های شناختی وی شده بود و دیگری به افسردگی دچار شده بود.

تلاش برای شناخت بیشتر ناشناخته‌های سفر به مریخ ادامه دارد و محققان سازمان‌های فضایی به‌دنبال برگزاری پروژه‌های دیگری شبیه به مریخ 500 هستند.

مارس 500 چیست؟

مارس 500 یکی از چند آزمایشی است که در جهان برای آمادگی سفر به مریخ است که سازمان فضایی روسیه امید دارد در حدود 25 سال دیگر به سوی آن فضانورد بفرستد.

این پروژه با این امید ایجاد شد که این ماموریت مجازی به مریخ به روان‌شناسان کمک کند تا تاثیرات روان‌شناختی یک ماموریت واقعی به مریخ را بفهمند.

شش خدمه مارس 500 در 520 روز کنار هم بودند و ماراتن تنهایی را با هم طی می‌کردند. گروه ابتدا از راه مباحثه به این نتیجه رسید که هیچ زنی همراه نباشد ـ یک ضربه به آنهایی که امید داشتند نتایج تحقیق در مورد تنش جنسی را ببینند ـ سفر داخل مجموعه‌ای از لوله‌های آهنی به هم پیوسته انجام گرفت که در یک مکان تحقیقی محلی در نزدیکی مسکو قرار گرفته بود و هر شرکت‌کننده سه میلیون روبل (حدود 100 هزار دلار) دریافت کرد.