نجوم وفضا

شیء کیهانی مزبور هزار سال نوری از زمین فاصله دارد و در واقع بقایای یک ستاره عظیم‌ است که حدود 10 هزار سال پیش به عنوان یک ابرنواختر منفجر شد و بر روی خود فروریزش کرد.

این شیء که "Vela" نام گرفته، هنگام چرخش ذرات بارداری را با حدود 70 درصد سرعت نور منتشر می‌کند.

گفته می‌شود "ولا" همچنین دارای لرزانه (wobble) اندکی است و همچنین ابرهای حاوی گاز داغ با شکلی نقاب‌ مانند آن را احاطه کرده‌اند.

"چاندرا"، تلسکوپ فضایی شاخص اشعه ایکس ناسا، "ولا" را با نقابش رصد کرده است. به جز ظاهر نقاب‌مانندش، این لرزانه "ولا" است که در واقع توجه منجمان را به خود جلب کرده است. با این حال گفته می‌شود مشاهدات بیشتری برای تایید این لرزانه لازم است.

لرزانه مزبور توسط شکل و حرکات جت ذرات باردار نمایش داده می‌شود و در صورت تایید، نخستین لرزانه‌یی است که به جت یک تپ‌اختر نسبت داده خواهد شد.

یک دلیل احتمالی وجود این لرزانه آن است که ستاره نوترونی به طور اندکی به هم ریخته و دیگر یک کره کامل نیست. چنین به هم ریختگی می‌تواند ناشی از عمل ترکیبی چرخش سریع و افزایش ناگهانی سرعت چرخشی "ولا" باشد.

لرزانه احتمالی "ولا" 120 روز دوام خواهد داشت که این دوره کوتاه‌تر از مدت 26 هزار ساله لرزانه زمین حین چرخش است.

افزایش سریع در سرعت چرخش یا "glitches" می‌تواند در اثر تعامل هسته فوق مایع و پوسته شیء کیهانی باشد.

جزئیات این کشف علمی 10 ژانویه در "The Astrophysical Journal" منتشر خواهد شد.