نجوم وفضا

«هزاران عکس کمتر دیده شده از روزهای نخست تلاش برای نفوذ به فضا.» این مجموعه از تصاویر که قرار است تا چند روز دیگر در یک حراجی به فروش برسد، بزرگترین مجموعه عکس‌های گرفته شده از روزهای آغازین رقابت فضایی بین دو بلوک شرق و غرب است.

در این مجموعه بیش از 4500 عکس از روزهایی که در آن راکت‌های فضایی نه چندان پیشرفته می‌توانستند یک یا دو سرنشین را به جای کلاهک جنگی خود حمل کنند تا فرود اولین فضانورد به ماه را در خود جای داده است.

این مجموعه که توسط یک مجموعه‌دار اروپایی جمع‌آوری شده قرار است در شهر وین در یک حراجی به فروش برسد. ارزش اولیه تعیین شده برای این مجموعه 400 تا 600 هزار یورو است.

این تصاویر در واقع زوایای پیدا و پنهان پیشرفت‌های فناوری و موفقیت‌های بشر را که به‌ دلیل کشمکش‌های بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در دوران جنگ سرد روی داده بود به تصور کشیده است.

در این مجموعه علاوه بر عکس‌های آشنایی نظیر تصویر رنگی فضانورد آمریکایی یعنی باز آلدرین روی سطح ماه که یکی از مشهورترین عکس‌های دنیاست، صدها عکس سیاه‌و‌سفید دیگر از فضانوردان و تکنیسین‌هایی وجود دارد که نشانگر خستگی، ترس و سایر جنبه‌های منفی و ناگفته رقابت فضایی در دوران جنگ سرد است.

پرتاب آپولوی 11 در جولای 1969 رقابت فضایی را وارد مرحله جدیدی کرد. تصاویر مبهم و سیاه و سفید گرفته شده از نیل آرمسترانگ در این مجموعه یادآور جهش بزرگی بود که در حوزه پیشرفت‌های فضایی بشر روی داد.

با این که پرتاب آپولوی 11 و گام نهادن نیل آرمسترانگ روی ماه پیروزی بزرگی را نصیب ایالات متحده کرد، اما هزینه‌ای که در آن دوران برای انجام این ماموریت شد براساس ارزش امروزی حدود صد میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

محاسبات انجام شده نشان می‌دهد هزینه‌ای که ماموریت‌های مختلف فضایی از نخستین پرواز فضایی تا آخرین شاتل پرتاب شده حدود 486 میلیارد دلار ‌است.

قدم گذاشتن آرمسترانگ بر ماه در آن دروان توجه بسیاری از مردم دنیا را به خود جلب کرد. دکتر راجر ونیوس ـ یکی از مسئولان موزه ملی هوا و فضا اسمیتسونین ـ بر این باور است که مردم در دوران رقابت فضایی دو بلوک شرق و غرب، از نیل آرمسترانگ تصویری همچون کریستف کلمب ساخته بودند.

وی می‌گوید: «آرمسترانگ همچون کریستف کلمب قلمرویی نوین را روی دنیا گشود. ولی فکر می‌کنم با گذشت زمان آرمسترانگ را باید بیشتر شبیه لیف اریکسون بدانیم. اریکسون کسی بود که صدها سال پیش از کلمب به قاره آمریکا رسیده بود، اما برخلاف کلمب، قلمرو جدیدی را برای بشر نگشود.»

امروزه دیگر فضانوردانی که با فضاپیماهای پیشرفته به فضا می‌روند شباهت چندانی به فضانوردان بی‌باک و پردل و جرات آن دوره ندارند.

امروزه بیشتر فضانوردان، دانشمندانی از ملیت‌های مختلف هستند و به همین دلیل است که آرمسترانگ را باید آغازکننده دورانی دانست که فضا نه فقط در اختیار انسان‌هایی از بلوک‌های صنعتی شرق و غرب بلکه در دسترس افرادی از همه ملیت‌ها و نژاد‌ها قرار گرفت.

گاردین