نجوم وفضا

 ستاره شناسان برای نخستین بار توانستند تولد دو سیاره غول پیکر را در حال بلعیدن گاز اطراف خود در هنگامی که به دور ستاره مادر خود می گشتند، رصد کنند.این رویداد که توسط بزرگترین رادیو تلسکوپ جهان رصد شده است، نشان دهنده جریان های بسیار عظیمی از گاز در سراسر شکاف موجود در حلقه ای از ماده اطراف یک ستاره جوان است.

این کشف می تواند پشتیبانی برای نظریه های چگونگی رشد سیارات باشد.

آرایه تلسکوپی "آتاکاما لارج میلی متر" (ALMA) در بیابان آتاکامای شیلی به جایی فراتر از آسمانهایی دست یافته که بقیه رادیو تلسکوپ های جهان موفق به رصد آن شده بودند.

محققان ستاره جوانی به نام HD 142527 را بررسی کردند که در فاصله 450 سال نوری از زمین قرار دارد. این ستاره با حلقه ای از گاز و غبار کیهانی به جا مانده از ابرهای شکل دهنده این ستاره احاطه شده است.

این حلقه غباری با یک شکاف به دو بخش درونی و بیرونی تقسیم می شود. این شکاف توسط دو سیاره عظیم گازی که به تازگی در حال شکل گیری هستند، ایجاد شده است. این سیارات در هنگام گشتن به دور ستاره شان، مدارهای خود را شکل داده اند.

بر اساس نظریات، سیارات غول پیکر با جذب گاز از حلقه بیرونی رشد می کند. جذب این گازها جریاناتی را به راه می اندازد که پل هایی را در سراسر شکاف این حلقه ایجاد می کند.

این نخستین رصد مستقیم از چنین جریانهایی است که انتظار می رفت توسط سیارات غول پیکر در حال بلیعدن گاز در هنگام رشد، شکل می گیرند.

دکتر سیمون کاساسوس از دانشگاه شیلی در سانتیاگو گفت: ستاره شناسان وجود این جریانها را پیش بینی کرده بودند، اما این نخستین بار است که توانسته ایم آنها را به طور مستقیم مشاهده کنیم.

به گفته وی به لطف داشتن تلسکوپ جدید  ALMA، توانسته ایم رصد مستقیمی از نظریات کنونی چگونگی شگل گیری سیارات داشته باشیم.

دکتر سباستین پرز از دانشگاه شیلی گفت: فکر می کنیم سیاره غول پیکری در این حلقه غباری پنهان است و هر یک از این جریانها را ایجاد می کند. این سیارات با جذب برخی از گازهای حلقه بیرونی رشد می کنند. بقیه این گاز به حلقه درونی  و به سوی ستاره می رود.

اندازه حلقه درونی معادل فاصله خورشید تا مدار زحل در منظومه شمسی است در حالی که حلقه بیرونی حدود 14 برابر بیش از این اندازه است.

در حالی که ستاره مرکزی با جذب مواد از حلقه داخلی هنوز در حال شکل گیری است؛ حلقه درونی اگر به گونه ای حفظ نشود از بین خواهد رفت.

محققان دریافته اند میزانی باقی مانده از این جریانهای گازی در حلقه درونی  فقط برای بازسازی حلقه درونی  و تغذیه رشد ستاره کافی است.

هنوز ساخت تلسکوپ ALMA کامل نشده و از این رو این تلسکوپ هنوز به توانایی های کاملش نرسیده است.

این داده های جدید در نشریه نیچر منتشر شده است.