نجوم وفضا

ادامه مطلب...

پس از گذشت 15 سال از کشف نخستین سیاره فراخورشیدی، دانشمندان در اولین تلاش برای تخمین فراوانی سیارات در کهکشان حدس می‌زنند که 25درصد از ستارگان خورشیدمانند دارای سیاراتی هم‌اندازه زمین باشند.

در حالی‌که تا همین 15 سال پیش خورشید تنها ستاره شناخته‌شده‌ای در جهان بود که چند سیاره به دورش می‌چرخیدند؛ دانشمندان هم‌اکنون بیش از 400 سیاره فراخورشیدی را شناسایی کرده‌اند و به‌تازگی برای نخستین‌بار تخمین زده‌اند که نزدیک به یک‌چهارم از ستارگان خورشیدمانند دارای سیاراتی هم‌اندازه زمین هستند.

به گزارش بی‌بی‌سی، گروهی از اخترشناسان آمریکایی متوجه شده‌اند سیاره‌های سنگی کوچک در مدارهای نزدیک به ستارگان مادر، معمول‌تر و تعداد آن‌ها بیش‌تر از سیارات غول‌پیکر مشتری‌مانند است. این تخمین‌ها بر اساس مشاهدات ستارگان نزدیک به زمین بدست آمده که با استفاده از تلسکو‌پ‌های دوقلوی 10متری کک واقع در هاوایی انجام شده است. این مشاهدات نشان داد که 22 عدد از این ستاره‌ها دارای سیارات قابل شناسایی هستند.

محققان تخمین می‌زنند نزدیک به 1.6 درصد از ستارگان خورشیدمانند دارای سیاراتی مشابه با مشتری (هزار برابر حجیم‌تر و 300 برابر سنگین‌تر از زمین) و 11 درصد دارای سیاراتی بزرگ‌تر از زمین موسوم به اَبَرزمین هستند که بین 3 تا 10 برابر از زمین سنگین‌ترند.

البته تلسکوپ‌های کک علیرغم آن‌که جزو بزرگ‌ترین رصدخانه‌های زمینی به شمار می‌روند، آن‌قدر قدرتمند نیستند که بتوانند سیاره‌های کوچک را شناسایی کنند، بنابراین دانشمندان معتقدند تعداد بسیار بیشتری از سیاره‌های کوچک‌تر در اطراف ستارگان نزدیک وجود دارند؛ طوری‌که حداقل 23 عدد از این ستاره‌ها دارای سیاره‌هایی در اندازه زمین هستند.ادامه مطلب...

تلسکوپ‌های فضایی با رصد اجرام آسمانی در نورهای مختلف، جزئیات فراوانی را آشکار می‌کنند. مجموعه تصاویر هابل، سویفت و اسپیتزر از کهکشان آندرومدا، ستارگان و غبار این کهکشان را به وضوح مشخص کرده است.

اگر در شبی صاف به آسمان نگاه کنید، می‌توانید لکه‌ای مه‌آلود را در صورت‌فلکی زن‌درزنجیر (آندرومدا) تشخیص دهید.این لکه مه‌آلود که عبدالرحمن صوفی برای نخستین‌بار آن را به‌صورت جسمی آسمانی و غیرستاره‌ای ثبت کرد، چیزی نیست جز کهکشان آندرومدا، نزدیک‌ترین همسایه کیهانی کهکشان راه‌شیری که 2.5 میلیون سال‌نوری با ما فاصله دارد. به عبارت دیگر، پرتوهای نور 2.5 میلیون سال در راهند تا از این کهکشان به چشمان ما برسند. 

این کهکشان عظیم 220هزار سال‌نوری قطر دارد که بیش‌از 2 برابر قطر کهکشان راه‌شیری است. البته در مورد سنگینی این کهکشان اختلاف‌نظر وجود دارد؛ درحالی‌که پیش‌از این تخمین زده می‌شد این کهکشان میزبان 200میلیارد ستاره باشد؛ تازه‌ترین تخمین‌ها تعداد ستارگان آن را به هزار میلیارد عدد افزایش داده‌اند! جالب اینجاست که این کهکشان با سرعت 1000 کیلومتر بر ثانیه (!) به کهکشان ما نزدیک می‌شود و اگر اتفاق خاصی پیش نیاید، تا چند میلیارد سال آینده با کهکشان ما برخورد خواهد کرد. البته این برخورد همانند تصادف دو خودرو نیست و حاصل آن، تشکیل کهکشانی بزرگ‌تر خواهد بود. 

ادامه مطلب...

در سطح ماه که تا همین اواخر جزو خشک‌ترین مناطق منظومه شمسی شناخته می‌شد، مکان‌هایی سرشار از یخ آب وجود دارد که می‌تواند نیاز فضانوردان و انسان‌هایی را که در آینده به این قمر سفر می‌کنند، تامین کند.

سال گذشته، دانشمندان ناسا راکتی را به سمت یکی از گودال‌های ماه شلیک و غبار برخاسته از این برخورد را بررسی کردند. بر اثر این برخورد، مقادیر زیادی از سنگ و گردوغبار جابه‌جا شد و ترکیبات شیمیایی جالب و مقادیر زیادی از منابع آبی در زیر سطح ماه کشف شد.

به گزارش بی‌بی‌سی، تیم تحقیقاتی ناسا اعلام کرده است که از حفره حاصل از این برخورد، نزدیک به 155 کیلوگرم بخار آب و ترکیب آب و یخ خارج شده است. به این ترتیب تحلیل‌های دانشمندان نشان می‌‌دهد در برخی نواحی ماه، 5.6 درصد از وزن خاک را ترکیب آب و یخ تشکیل می‌دهد.

آنتونی کلاپریت از مرکز فضایی ایمز ناسا در این باره گفت: «این منابع آبی بسیار قابل توجه‌اند. کار کردن با ترکیب آب و یخ بسیار ساده‌تر است، چرا که شما مجبور نیستید آن‌ را خیلی گرم کنید؛ بلکه کافی است آن را به دمای اتاق برسانید تا به راحتی آلودگی‌هایش را جدا کنید. به این ترتیب می‌شود انتظار داشت در محدوده‌ای به طول 10 کیلومتر در اطراف این گودال برخوردی بتوان نزدیک به 4 میلیارد لیتر آب استخراج کرد».ادامه مطلب...

شب گذشته که تنها یک شب از ماه بدر گذشته بود، طوفانی از ذرات خورشیدی به نواحی قطب شمال زمین برخورد کرد و شفق قطبی درخشانی را در کشورهای اسکاندیناوی پدیدی آورد.

درخشندگی این شفق به‌قدری زیاد بود که حتی مهتاب را نیز تحت تاثیر قرار داد. این تصویر زیبا را تیلو بوبک از نروژ ثبت کرده و نور مهتاب به کمکش آمده تا چشم‌انداز طبیعی زیبایی را در شبانگاه به تصویر بکشد. ناسا پیش‌بینی کرده است این شفق‌های قطبی تا 2 شب دیگر ادامه خواهند داشت.

مردم فنلاند صبح دیروز شاهد یکی از به‌یادماندنی‌ترین صحنه‌های زندگی خود بودند. طلوع آفتاب در برابر ابرهای زمستانی افق شرقی و بازی نور با بلورهای یخ، 13 اثر اپتیکی متفاوت را در اطراف خورشید پدید آورد.

ابرهایی که صبح دیروز برفراز فنلاند تشکیل شده بود، حاوی بلورهای شش‌ضلعی بلندی از یخ (شبیه به مدادی بلند) بودند که در جهت‌های مختلفی پراکنده شده بودند. زاویه تابش خورشید نسبت به این بلورها طوری بود که از بعضی از آنها بازتاب می‌شد و در بعضی دیگر دچار شکست یا پراش شده و تجزیه می‌شد.(برای مشاهده عکس توضیح‌دار بزرگ، اینجا را کلیک کنید) .

بدین‌ترتیب، 13 تجمع مختلف از پرتوهای خورشید (چه طیف رنگین‌کمانی و چه تمرکز نور) ایجاد شده که در فاصله‌های مختلف از خورشید قرار گرفته‌اند. برای تشکیل چنین پدیده‌ای، دما و رطوبت هوا باید مقدار خاصی باشد تا این بلورهای شش‌ضلعی شکل بگیرند.(برای مشاهده عکس بزرگ، اینجا را کلیک کنید). 

چنین شرایطی در مناطق قطبی فراوان‌تر از دیگر نقاط زمین اتفاق می‌افتد؛ اما حتی در عرض‌های میانی مانند کشور خودمان هم می‌توان چنین منظره‌هایی را (البته نه به این شلوغی) مشاهده کرد. کافی است در روزهای ابری نگاهی به دور و بر خورشید و حتی ماه بیاندازید تا این چشم‌اندازهای زیبا را از دست ندهید.

شایان ذکر است که به دلیل ارتفاع بسیار پایین خورشید، این بازی‌های اپتیکی به‌صورت نصفه به نمایش درآمده‌اند و اگر ارتفاع خورشید به‌اندازه کافی بالا باشد، این کمان‌ها به‌شکل حلقه‌ای کامل در اطراف خورشید دیده خواهند شد.

این تصویر زیبا که تراکم ستارگان در خوشه کروی NGC 1806 را نشان می‌دهد، توسط کانال میدان باز دوربین پیشرفته نقشه‌برداری تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است. این خوشه کروی درون ابر ماژلانی بزرگ قرار دارد.

 این تصویر زیبا که توسط دوربین پیشرفته نقشه‌برداری نصب شده روی تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده، خوشه کروی NGC 1806 را نشان می‌دهد. این خوشه کروی که از ده‌ها‌هزار ستاره تشکیل شده، بخشی از ابر ماژلانی بزرگ، یکی از کهکشان‌های اقماری کهکشان راه شیری است که اولین‌بار در سال 1806 توسط جان هرشل، اختر‌شناس انگلیسی رصد شده است.

به گزارش نیوساینتیست، این تصویر ترکیبی از تصاویر گرفته شده در طول‌موج‌های گوناگون توسط کانال WFC دوربین پیشرفته نقشه‌برداری هابل است که با استفاده از فیلترهای زرد، آبی و قرمز و به ترتیب با زمان نوردهی 770، 720 و 688 ثانیه گرفته شده‌اند.

خوشه کروی NGC 1806 در صورت‌فلکی ماهی طلایی قرار گرفته که از نیمکره جنوبی زمین بهتر دیده می‌شود و میزبان دههاهزار ستاره پیر است که در فضایی کروی به قطر چند ده سال‌نوری جمع شده‌اند. برای دانلود عکس بزرگ 7مگاپیکسلی به ابعاد 2303 x 3741 اینجا را کلیک کنید. 

 سازمان ناسا در گزارشی با اعلام کشف مقادیر 155 لیتر آب در کره ماه از ایجاد پایگاهی دائم در این سیاره خبر داد.