نجوم وفضا

شاید اندازه کوچکترین شیء جهان چیزی در حدود طول پلانک برابر با 1.6 در 10 به توان منفی 35 باشد.

  پیش از این تصور می شد که دانه های ریز شن، قدیمی ترین شیئ در عالم محسوب می شوند، اما این نظریه با کشف اتم و قابلیت تقسیم شدن و شناسایی پروتون، نوترون و الکترون منتفی شد.

 سپس دانشمندان کشف کردند که پروتون و نوترون از ذرات بنیادی ریزتری به نام کوارک تشکیل شده اند.

 پروفسور «اندی پارکر» محقق فیزیک انرژی بالا (ذرات بنیادی) دانشگاه کمبریج تأکید می کند: در شرایط فعلی قادر به مشاهده شواهدی از وجود چیزی درون کوارک نیستیم.

ادامه مطلب...

مریخ نورد «کنجکاوی» ناسا نخستین تصویر از خورشیدگرفتگی جزئی را به زمین مخابره کرد.

 «کنجکاوی» روز پنجشنبه 13 سپتامبر (23 شهریور) این تصویر را از دهانه گیل و در زمان گذر «فوبوس»، به عنوان بزرگترین قمر مریخ، از مقابل خورشید تهیه کرده است.

سیستم دوربین «کنجکاوی» از طریق فیلتر تراکم خنثی، نور خورشید را به یک هزارم اندازه واقعی کاهش داده است.

«کری بین» از اعضای تیم مأموریت کنجکاوی ناسا تأکید می کند: نقاط درخشانی که در عمق تاریکی در اطراف خورشید دیده می شوند، در نگاه اول شبیه ستاره هستند، اما آنها در حقیقت پیکسل های تصویری هستند که در عکس بزرگنمایی شده دیده می شوند.

مریخ‌نورد «فرصت» ناسا تصاویری از اشکال کروی عجیب و غریب در نزدیکی لبه غربی دهانه اندیور به زمین مخابره کرده است.

  این اشکال کروی تفاوت چشمگیری با گوی‌های غنی از آهن با نام مستعار «بلوبری» دارند که مریخ نورد «فرصت» سال 2004 در نزدیکی محل فرود و در مناطق مختلف مریخ شناسایی کرده است.

 تجزیه و تحلیل‌های اولیه در آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا (JPL) نشان می‌دهد که این اجسام کروی به قطر سه میلی‌متر مانند گوی‌های «بلوبری» حاوی آهن نیستند.

 «استیو اسکویرز» از محققان دانشگاه کورنل و سرپرست مأموریت مریخ نورد تأکید می‌کند: این داده‌ها عجیب‌ترین تصاویری است که در طول هشت سال حضور «فرصت» در سیاره سرخ بدست آمده است.

ادامه مطلب...

 قطعات گوی‌سانی که در یک رخ‌نمون مریخی دیده می‌شوند و هفته گذشته توسط کاوشگر آپورتونیتی پیدا شده‌اند، از جهات بسیاری با گویچه‌های آهن‌داری که معمولاً زغال‌اخته نامیده می‌شدند و از زمان فرود آپورتونیتی در زمستان 2004/1382 بر سطح مریخ شناخته شده بودند، تفاوت دارد.
آپورتونیتی اکنون در حال بررسی رخ‌نمونی به نام کرک‌وود (Kirkwood) در قطعه کیپ‌یورک (Cape York) از لبه غربی دهانه برخوردی اندیور (Endeavor به معنی تلاش) است. گویچه‌های جدید که حدود 3 میلی‌متر قطر دارند برخلاف گویچه‌های پیش‌تر شناخته‌شده آهن کمی در بر دارند.

تصویر به دست آمده یکی از غیرطبیعی‌ترین تصاویری است که از ابتدای مأموریت آپورتونیتی به زمین مخابره شده است. رخ‌نمون کرک‌وود پر است از چنین گویچه‌هایی است که تا کنون مانند آن در سطح مریخ شناسایی نشده بود.
زغال‌اخته‌هایی که در جاهای دیگر مریخ کشف شده بودند سنگال‌هایی (Concretion) بودند که بر اثر فعالیت آب‌های معدنی درون صخره‌های مریخی تشکیل شده و نشان‌دهنده جریان آب در گذشته مریخ بودند. سنگال‌ها وقتی به وجود می‌آیند که کانی‌های محلول در آب از حالت انحلال خارج شوند و توده‌هایی سخت درون صخره‌ها ایجاد کنند. بسیاری از این سنگال‌ها توسط باد خرد شده و خورده‌شده‌اند و ساختار مرکزی آن‌ها به جای مانده است.
آپورتونیتی با استفاده از تصاویر میکروسکوپ روی بازویش صخره‌های کرک‌وود را بررسی می‌کند. پژوهشگران از ابزار دیگری که روی بازوی آپورتونیتی قرار دارد ترکیب این گویچه‌ها را بررسی کردند. این ابزار طیف‌سنج تابش X ذره آلفا نام دارد. بنابه اطلاعات به دست آمده باید پوسته بیرونی این گویچه‌ها ترد و مغزه آن‌ها نرم‌تر باشد و از نظر تجمع کانی‌ها، ساختار و ترکیب شیمیایی با گویچه‌های پیش‌تر شناخته‌شده تفاوت دارند. بنابراین با یک معمای تمام‌عیار زمین‌شناسی روبه‌رو هستیم. فرضیه‌های مختلفی هم وجود دارند که همه آن‌ها به یک اندازه درست به نظر می‌رسند و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد. بنابراین باید ذهنمان را باز بگذاریم و منتظر باشیم تا خود صخره‌ها رازهای بیشتری برملا کنند.
منطقه‌ای که آپورتونیتی قرار است در آینده نزدیک کاوش ‌کند، طبق رصدهای انجام‌شده از مدار مریخ مملو از رسوبات رسی است و مأموریت بعدی آپورتونیتی بررسی این رسوبات است. وضعیت کاوشگر نیز بسیار خوب ارزیابی می‌شود و به رغم هشت سال و نیمی که از فعالیت سختش روی مریخ می‌گذرد، سطح انرژی‌اش در اعتدال بهاری (که طی همین ماه در نیمکره جنوبی مریخ رخ می‌دهد) بسیار خوب خواهد بود و با توجه به افزایش دریافت انرژی خورشید، برای چند ماهی افزایش خواهد یافت.

ادامه مطلب...

تلسکوپ رصدخانه جنوبی اروپا تصویر دیدنی از یک سحابی باقی مانده از انفجار یک ابر نواختر در 11 هزار سال قبل تهیه کرده است.

 ابرنواختر در زمان انفجار یک ستاره در حال مرگ ایجاد شده و نور عظیمی در فضا بوجود می‌آورد که بصورت اشکال عجیب و غریب در آسمان دیده می‌شوند.

تلسکوپ رصدخانه اروپای جنوبی (ESO) در شیلی به تازگی تصویر دیدنی از سحابی NGC2736 تهیه کرده است که بخش کوچکی از بقایای یک ابرنواختر در صورت فلکی بادبادن در نیمکره جنوبی آسمان است.

رشته‌های درخشان این سحابی بیشتر به چوب جاروی جادوگران در کارتون‌ها شباهت دارد، اما محققان آن را «سحابی مداد» (Pencil Nebula)‌ نامگذاری کرده‌اند.

امواج شوک از ابرنواختر با سرعت چند میلیون کیلومتر در ساعت حرکت کرده و تا زمان برخورد با گازهای ستارگان دیگر در فضا گسترش می‌یابد و باعث ایجاد رشته‌های درخشانی با دمای بسیار بالا می‌شود.

به گفته محققان، سحابی مداد با سرعت 643 هزار کیلومتر در ساعت در فضای میان ستاره‌ای در حال حرکت است، یعنی حتی در فاصله 800 سال نوری از زمین نیز تغییر موضع محسوسی نسبت به ستاره‌های اطراف خود پیدا می‌کند.

حوالی ساعت 5 بامداد امروز جمعه 24 شهریور، پدیده‌ای نورانی در آسمان ایران مشاهده شد. این پدیده مثلثی شکل در راستای جنوب‌غربی به شمال‌‌شرقی در حرکت بود و پس از کم نور شدن در روشنایی آسمان ناپدید شد.

گزارش‌های دریافتی از زنجان، دماوند و تهران حاکی است در حوالی ساعت 5 صبح امروز (جمعه 24 شهریور 1391 مقارن با 14 سپتامبر 2012) ابری درخشان و عجیب مشاهده شد که به سمت رصدگران می‌آمد. ناگهان این ابر حالت مخروطی به خود گرفت و به مانند مخروطی چرخان به نظر رسید. بعد از مدتی، در زیر این مخروط شیء درخشانی دیده شد که به سمت شمال شرقی به حرکت در آمد و ابر درخشان نیز با فاصله به دنبال آن به راه افتاد.
رصد این ابر و شیء درخشان با استفاده از تلسکوپ نشان داد شیء درخشان که با چشم غیرمسلح به مانند یک ماهواره در حال حرکت بود، مثلثی‌شکل و دارای چند منبع نورانی بود. در آخر، جسم شبیه به دنباله‌داری بسیار بلند شده بود که از سمت شمال شرق تا میانه آسمان ادامه داشت.
نزدیک‌ترین پرتاب موشکی تاییدشده تا این لحظه مربوط به پرتاب چند ماهواره جاسوسی ایالات متحده به وسیله یک فروند موشک اطلس5 است که ساعت 2:09 بامداد امروز (جمعه 14 سپتامبر) به وقت ایران انجام شده، لیکن 3 ساعت اختلاف زمانی این پرتاب با زمان مشاهده پدیده نورانی، احتمال ارتباط این دو مورد را ضعیف می‌کند.

 ماهیت جسم ناشناس مثلث‌مانندی که حوالی ساعت 5 بامداد امروز جمعه در آسمان ایران دیده شد، هنوز مشخص نیست. با این حال تصاویر ارسالی منجمان آماتور ایرانی جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد.

ادامه مطلب...

با انجام موفقیت‌آمیز جدید‌ترین تست‌های پروازی فرودگر ناسا، نسل جدیدی از فرودگرها در حال تکمیل هستند. این فرودگر با الهام از یکی از شخصیت‌های بازی پرندگان خشمگین، «عقاب توانا» نام‌گذاری شده است.جدیدترین فرودگر خودکار ناسا تست‌های پروازی را با موفقیت پشت سر گذاشت. این نمونه اولیه نسل جدید فرودگرهای خودکار ناسا که مایتی‌ایگل (Mighty Eagle به معنی عقاب توانا) نام گرفته، می‌تواند تا ارتفاع 30 متری بالا برود و اهدافش را با استفاده از تصاویر یک دوربین داخلی شناسایی کرده و سپس به صورت خودکار روی نقطه انتخابی بنشیند. این فرودگر این کارها را به کمک یک نرم‌افزار داخلی پرواز انجام می‌دهد که به آن اجازه می‌دهد تصاویر دریافتی از دوربین را پردازش کرده، نقطه موردنظر را شناسایی و به سوی آن حرکت کند.
این پرواز از سلسله پرواز‌های آزمایشی است که برای پیشبرد طرح یک فرودگر کاملا اتوماتیک در مرکز پروازی مارشال ناساس در هانتسویل آلاباما طراحی شده است. نام عقاب توانا و آزمایش‌های پروازی آن، آزمایش‌های انجام شده بر روی ماه‌نشین ایگل را به خاطر می‌آورد؛ طرحی که در در یکی از آزمایش‌های آن نیل آرمسترانگ (که به تازگی درگذشت) نزدیک بود جانش را از دست بدهد؛ اما ایگل سرانجام با موفقیت روی ماه نشست تا آرمسترانگ جمله مشهورش را برای میلیون بینده و شنونده بگوید: «عقاب فرود آمده است.».
البته نام این کاوشگر جدید از یکی از شخصیت‌های بازی محبوب انگری‌بردز (پرندگان خشمگین) گرفته شده است. بر خلاف عقاب توانای پرندگان خشمگین، فرودگر جدید سه پا دارد و حدود 1.2 متر بالا تر از سطح زمین می‌ایستد. همچنین قطر آن به حدودو 2.5 متر می‌رسد؛ بنابراین برای حمل فضانوردان ساخته نشده و ناسا امیدوار است بتواند از آن برای فرود خودکار و حمل‌ونقل بار و تجهیزات علمی روی ماه، سیارک‌ها و سایر اجرام بدون جو منظومه شمسی استفاده کند.
 

این کاوشگر جدید با کاوشگر مورفئوس ناسا مقایسه می‌شود که قادر است بارهایی با وزن حدود 460 کیلوگرم را (شامل روبات‌های انسان‌نما، کاوشگر‌های کوچک و یا آزمایشگاه‌های علمی) روی سطح ماه فرود بیاورد؛ اما مورفئوس در آخرین تست پروازی‌اش دچار انفجار شرم‌آوری در لحظات بعد از پرتاب شد.

نیل آرمسترانگ اولین انسانی که قدم بر روی کره ماه گذاشت همین چند روز پیش درگذشت. او اولین انسانی بود که قدم بر روی کره ماه گذاشت اما در واقع می‌‌توان گفت که آرمسترانگ اگر قرار بود با عکس‌هایش حضور بر روی کره ماه را ثابت کند با مشکل مواجه می‌شد چرا که تنها یک عکس از حضور او بر روی کره ماه وجود دارد که آنهم به صورت تصادفی گرفته شده است.

بله! در تمامی تصاویر این آلدرین همسفر آرمسترانگ است که در تصاویر دیده می‌شود و نهایتا شاهد تصویر آرمسترانگ بر روی شیشه کلاه آلدرین هستیم. اگر می‌خواهید به سایر تصاویر آرمسترانگ اشاره کنید باید بگویم که در هیچکدام از انها صورت آلدرین به صورت مشخص قابل رویت نیست. حالا به دلیل منحصر بفرد بودن این عکس پی بردید؟!

این عکس توسط دوربین قرار گرفته بر بالای سفینه ایگل (عقاب) در لحظات اول قدم گذاشتن آرمسترانگ بر روی کره ماه گرفته شده و دقیقا با همان کسری از ثانیه که نور بر روی ویزور کلاه فضایی آرمسترانگ نتابیده، مصادف شده تا چهره آرمسترانگ به صورت کامل مشخص شود.

این تصویر را از نگاهی دیگر هم می‌توان دید تا پی به شخصیت نیل آرمسترانگ هم ببریم. تصور کنید او اولین انسانی بود که پا بر روی کره ماه گذاشت اما با توجه به چند خطی که بالاتر نوشتم می‌توانید به این موضوع پی ببرید که برای او تنها ماموریتش و کشورش اهمیت داشته و نه خودش و نه عکس گرفتن بر روی کره ماه! تا امروز تبدیل به قهرمانی شود که همه به او احترام می‌گذارند.

Source: gizmodo via Voices from the Moon